Horst aan de maas

In de gemeenteraadsvergadering van 12 juli 2022 werd het onderzoek behandeld dat ingesteld is naar aanleiding van de signalen van niet-integer handelen door oud-wethouder Rudy Tegels. Het onderzoek bleek noodzakelijk nadat op 15 maart 2022 melding was gemaakt van een ernstige integriteitskwestie (lees hier het artikel). De melding leidde tot het instellen van een onderzoek – in opdracht van burgemeester Palmen – door Bureau Hoffmanns en Capra Advocaten. In de raadsvergadering werden de rapporten uitvoerig besproken.

In de media is gemeld dat het rapport van Bureau Hoffmanns (zie bijlage) Tegels vrijpleitte. Er zouden geen bewijzen of concrete aanwijzingen zijn gevonden voor integriteitsschendingen. Naast het rapport van Hoffmanns werkte Capra Advocaten een tijdslijn uit, waarin alle gebeurtenissen met betrekking tot de kwestie op een rijtje zijn gezet (zie bijlage). Michael Van Rengs, oud-raadslid voor de SP en betrokken bij de melding van de integriteitskwestie, zet vraagtekens bij de rapportages en hoe daar vervolgens mee om is gegaan. Ook blogger Wim Moorman (“Horst Sweet Horst”) plaatst kanttekeningen [zie: Transparantie (1); Transparantie (2); Transparantie (3); Transparantie (4); Transparantie (5); Transparantie (6)]. In de gemeenteraadsvergadering werden vragen gesteld en kritische opmerkingen geplaatst, die overigens nauwelijks beantwoord werden, met name omdat het CDA vond dat oud-wethouder Tegels onrecht was aangedaan en er daarom een open en transparante bespreking voorkomen moest worden.

Gevraagd naar commentaar op de gang van zaken benadrukt SP’er Van Rengs dat het wat hem betreft niet om de persoon Tegels gaat. Bij de SP’er gaat hem om de functie van wethouder en of die wethouder zich gedraagt zoals van hem of haar verwacht mag worden. Michael Van Rengs wijst erop dat er in de relatie tussen Tegels en de secretaresse sprake was van een hiërarchische verhouding, waarbij de secretaresse in een afhankelijke situatie zat. Het ontstaan van die relatie had Tegels tijdig moeten melden bij het College van B&W. Dat heeft Rudy Tegels niet gedaan, ook niet na herhaalde verzoeken van de burgemeester. Van Rengs: “De vrouw - die twee kinderen heeft - is inmiddels haar baan indirect kwijt en de wethouder doet net of er niks aan het handje is”. Van Rengs vervolgt: “Maar er is wel degelijk meer aan de hand. Tegels heeft bijvoorbeeld cadeaubonnen (€200/- p/s)  gekocht voor haar. Het is op z’n zachts gezegd vreemd dat dit gebeurd is. Of deze al dan niet door de gemeente betaald zijn is niet belangrijk, het is een vorm van niet-integer handelen!” Ook het uitvoerig bespreken van een leuke baan voor de bestuurssecretaresse met bijbehorende salarisverhoging wekt op z’n minst de schijn van het voorhouden van een worst. Het derde punt dat volgens Van Rengs van belang is betreft het feit dat door de secretaresse tijdens werktijd en in de avonduren meegewerkt werd aan de CDA-verkiezingscampagne ten behoeve van de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022. Dat is niet de taak van een bestuurssecretaresse die politiek onafhankelijk hoort te zijn. Daarnaast is het niet wenselijk om met gemeenschapsgeld een campagne op te zetten voor welke partij dan ook. Tenslotte was er sprake van dat de wethouder en de bestuurssecretaresse mails en apps verwijderden uit registratie en archief van de gemeente zodat verzoeken in het kader van de Wob (Wet openbaarheid bestuur) gefrustreerd werden. Dat mag wettelijk gewoon niet. Oud-wethouder Tegels heeft in een gesprek toegegeven dat hij het wel een prettige werkwijze vond. “Mail klaar en dan verwijderen en hij deed het zo al jaren!”, aldus Van Rengs.

Onderzoek
Ook bij het onderzoek zijn behoorlijk wat kanttekeningen te plaatsen, aldus Van Rengs. Oorspronkelijk zou Hoffmanns in vier fases het onderzoek uitvoeren. Maar al na de eerste fase stopte het onderzoek met de conclusie dat er niets aan de hand zou zijn. In die eerste fase zouden alle betrokkenen gehoord worden. Maar één van de hoofdpersonen – de bestuurssecretaresse – is niet gehoord. Ze zou er voorlopig geestelijk niet toe in staat zijn. Dat leidde niet tot uitstel van dat verhoor maar tot het besluit haar niet te horen. Ook de ‘klokkenluider’ van de integriteitsschending werd door Bureau Hoffmann niet uitgenodigd om gehoord te worden. Uiteindelijk heeft de "klokkenluider" zelf gevraagd om z’n verhaal te kunnen doen en hij is uiteindelijk op aandringen van hem zelf wel gehoord. Vervolgens werd besloten tot  beëindiging van het hele onderzoek! De tweede fase, met het horen van de andere wethouders, collega’s van de secretaresse en anderen die in contact stonden met wethouder Tegels en de secretaresse en een forensisch onderzoek (zoeken naar bewijsstukken in de vorm van declaraties, rekeningen of verwijderde apps en mails), vond daardoor niet meer plaats. Kortom: het onderzoek is onvolledig en dan de conclusie trekken dat er niks aan de hand is, slaat volgens Van Rengs “als een tang op een varken”. “Er is feitelijk immers nog niets onderzocht”, aldus de SP’er. De wethouder heeft z’n verhaal gedaan en de partijen die de integriteitsschending naar buiten brachten, hebben één gesprek gehad en de conclusie staat al vast: de wethouder is onschuldig!

Behandeling in de gemeenteraad
Tijdens de behandeling van het onvolledige onderzoek eiste het CDA verontschuldigingen van de partijen die de integriteitsschending aan de orde hadden gesteld. Er zou volgens het CDA sprake zijn van een verkiezingsstunt. Ondertussen ging het CDA niet in op de zaken die wél aangetoond zijn, namelijk: relatie niet gemeld, bespreken beter betaalde baan voor secretaresse, werkzaamheden verrichten voor verkiezingscampagne en – wellicht het meest kwalijke – het vernietigen van documenten als mailtjes en app-berichten. En het CDA accepteert een onderzoek dat niet eens voor een kwart is uitgevoerd en wil niet hebben dat het daadwerkelijk afgemaakt wordt!

Tijdens de vergadering werd ook ingegaan op de rol van burgemeester Palmen. In een voorgelezen verklaring van oud-wethouder Tegels (zie bijlage) verweet hij de burgemeester dat die hem als een baksteen had laten vallen. Anderen hadden kritiek op de burgemeester als hoeder van integer handelen van overheidsdienaren. De burgemeester zélf gaf toe dat hij anders en vooral sneller had moeten handelen. Hij had getwijfeld of deze relatie al dan niet toegestaan zou moeten worden op de werkvloer. Zowel CDA als Essentie, de twee grootste coalitiepartijen, vonden vervolgonderzoek overbodig en kritische vragen (zie bijlage) over het onderzoek en de rol van Palmen mochten niet behandeld of beantwoord worden. De PvdA sloot zich daarbij aan en zei geraakt te zijn door de verklaring van oud-wethouder Tegels. Opvallend was dat BVNL – de partij die als eerste de kwestie aan de orde stelde – de vork in het varken liet steken en ook aansloot bij de mening dat verder onderzoek niet nodig was. D66/GroenLinks hield zich helemaal buiten de discussie. De VVD toonde zich kritisch over de rol van de burgemeester en de manier waarop het onderzoek had plaatsgevonden, maar liet het daarbij. Perspectief stelde de vragen die gesteld moesten worden en benadrukte dat er wel degelijk een vervolg moest komen en dan met name een forensisch onderzoek en het horen van de bestuurssecretaresse. De andere partijen blokkeerden dat echter. Daarmee lijkt een patroon te ontstaan in de raad waarin het CDA de grote meerderheid vormt en de andere coalitiepartijen voortdurend buigen voor de wil van dat CDA. Dat zagen we bij de “kwestie Knops (CDA)”, de "kwestie Douven (VVD)" en de “kwestie Kuipers (D66/GroenLinks)”, waar nader onafhankelijk onderzoek ook gedwarsboomd werd, ondanks duidelijke aanwijzingen om zo’n onderzoek te rechtvaardigen.

SP’er Michael Van Rengs geeft, daarnaar gevraagd, aan dat vervolgonderzoek in de Kwestie Tegels nodig is en dat fase 2 van het onderzoeksvoorstel van Hoffmanns uitgevoerd moet worden. Hij wijst er op dat in het seniorenconvent (een besloten bijeenkomst van fractievoorzitters, burgemeester en griffier) zaken besproken zijn die niet openbaar zijn, waardoor burgers geen enkel zicht hadden op het verloop van het onderzoek. Zo hebben burgers niet kunnen zien dat er heel expliciete vragen waren, waar niet naar gekeken is. In tegendeel: de opdrachtgever (burgemeester Palmen) besloot dat fase 2 overbodig was en besloot het onderzoek te laten afsluiten. Terwijl Palmen een grote rol heeft gespeeld in dit alles. “Door het onderzoek nu te staken worden alle plooien weer gladgestreken en lijkt het of er niets gebeurd is. De wethouder is nu statenlid geworden en men is blij dat hij weer verder kan bij het CDA. De bestuurssecretaresse wordt gedetacheerd, maar zit op dit moment nog steeds ziek thuis. Haar gezin daarnaast heeft andere problemen, maar de politiek gaat dus nu gewoon verder en nu heeft men tijd voor kennelijk belangrijkere zaken”, aldus Michael Van Rengs.

Bijlage: 

Rapport Hoffmanns

Tijdlijn, opgesteld door Capra Advocaten

Vragen t.b.v. de gemeenteraadsvergadering van 12 juli 2022

Verklaring Rudy Tegels