Horst aan de maas

In een gezamenlijk persbericht van de oppositiepartijen SP, BVNL, Perspectief en VVD op 15 maart 2022 wordt gesteld dat er sprake lijkt te zijn van een ernstige integriteitskwestie met betrekking tot wethouder en locoburgemeester Rudy Tegels (CDA). De partijen gaven in hun persbericht aanvankelijk niet precies aan wáár het omging. Pas later - na een beperkte verklaring van wethouder Tegels - boden drie van de vier oppositiepartijen (SP, Perspectief en BVNL)  meer duidelijkheid. Het zou onder andere gaan om mogelijk misbruik van de machtspositie van de wethouder. Tegels zou informatie gemanipuleerd hebben en zelfs verwijderd hebben uit het systeem van de gemeente in verband met Wob-verzoeken. Daarnaast gaat het om het aangaan van een relatie met een hoog geplaatste medewerkster van de gemeente, zonder daar intern melding van te doen.

De SP eiste samen met BVNL, Perspectief en VVD dat er per direct een onafhankelijk onderzoek wordt ingesteld naar het functioneren van de wethouder en dat Tegels per direct en gedurende het onderzoek in zijn functie als wethouder en locoburgemeester op non-actief wordt gesteld.

Op donderdag 10 maart ontvingen de partijen meerdere signalen met betrekking tot wethouder Tegels. Die werden gemeld bij burgemeester Palmen, die binnen het gemeentebestuur verantwoordelijk is voor de bewaking van de integriteit. In hun persbericht meldden de partijen dat ze de burgemeester continu de mogelijkheid hebben geboden zijn taak als hoeder van de integriteit op te pakken. Maar dat leverde niets op. Afspraken werden door Palmen niet nagekomen en een reactie bleef uit.

Gezien de ernst van de situatie besloten de vier partijen niet langer te wachten met het naar buiten brengen van de kwestie en stelden een persbericht op dat voorgelegd werd aan Tegels en Palmen. Pas onder dreiging van publicatie van het persbericht wilden de burgemeester en de wethouder maandagnacht met de gemeenteraadsleden Michael Van Rengs (SP), Imke Emons (BVNL) en Thijs Lenssen (Perspectief) in gesprek gaan. Yvonne Douven (VVD) kon niet aanwezig zijn, maar hield telefonisch contact. Wethouder Tegels gaf in het gesprek toe dat de signalen grotendeels kloppen, maar tegelijkertijd gaf hij ook aan dat hij van mening is dat hij niets verkeerd heeft gedaan en zijn functie niet hoeft neer te leggen.

In het nachtelijk overleg gaf burgemeester Palmen toe dat hij van sommige signalen op de hoogte was. Naar aanleiding van de kwestie heeft al een intern onderzoek plaatsgevonden door een arbeidsjurist. Die adviseerde Tegels de kwestie te rapporteren in het College van B&W. Dat heeft wethouder Tegels niet gedaan. Ook is het onderzoek niet gemeld bij de fractievoorzitters in de gemeenteraad.

Burgemeester Palmen is volgens de oppositiepartijen van mening dat er een nader onderzoek zou moet komen, een onderzoek dat Tegels naar eigen zeggen met vertrouwen tegemoet ziet. Máár, zo stelde Palmen meteen, hij wil voordat er sprake is van een onderzoek de kwestie eerst bespreken in het seniorenconvent (het vertrouwelijke overleg tussen alle fractievoorzitters).

De vertegenwoordigers van SP, BVNL, Perspectief en VVD hebben richting burgemeerster en wethouder aangegeven dat ze vraagtekens plaatsen bij het feit dat zij niet geïnformeerd zijn over het onderzoek naar Tegels. Daardoor kan de raad, aldus de vier partijen, het college niet eerlijk beoordelen of controleren. Omdat er door zowel de wethouder als de burgemeester niét tijdig naar behoren is gehandeld ontstond de indruk dat deze kwestie over de verkiezingen heen getild moest worden. Het voorstel van de burgemeester om de kwestie nog eerst te bespreken in het seniorenconvent, voordat er officieel onderzoek plaatsvindt, wees daar volgens de partijen ook op. Zij stellen dan ook dat - behalve een gebrek aan transparant bestuur - dit ook gezien kan worden als indirecte beïnvloeding van de verkiezingen. Voor de betrokken raadsleden reden om uiteindelijk toch naar buiten te treden met een persbericht over de kwestie. Daarin schrijven ze: "Wij willen niets anders dan onze functie uitvoeren als volksvertegenwoordiger. Om onze eigen integriteit te behouden kunnen wij niet anders dan nu hiermee naar buiten komen".

Op dinsdag 15 maart vond in de middaguren alsnog overleg plaats in het seniorenconvent en daar werd het besluit genomen dat wethouder Tegels alsnog op non-actief wordt gesteld en dat er een onderzoek ingesteld wordt naar de gang van zaken. Kort na het seniorenconvent liet wethouder Tegels een "statement" uitgaan. Hij verklaarde: “Er zijn recentelijk wederzijdse gevoelens ontstaan tussen mij en een medewerkster van gemeente Horst aan de Maas. Ik realiseer me nu dat ik dit meteen had moeten melden bij de burgemeester. Daarom treed ik in ieder geval, totdat het onderzoek is afgerond, terug als wethouder van de gemeente Horst aan de Maas. Ik kijk met vertrouwen uit naar het onderzoek waarin ik uiteraard alle medewerking zal verlenen”.

Ook het CDA-partijbestuur liet een statement uitgaan: "Als partij zijn we gisteravond geïnformeerd door Rudy Tegels. Hij vertelde ons over de ontstane situatie. We zijn verrast door het nieuws en respecteren zijn keuze om in ieder geval voorlopig terug te treden als wethouder. We vinden het belangrijk dat er nu een onafhankelijk onderzoek wordt gestart".

Na deze verklaringen van Tegels en het CDA reageerden SP, Perspectief en BVNL met een aanvullend bericht. Daarin schreven de drie partijen: "De persberichten van wethouder Tegels, het partijbestuur van het CDA en het college zijn een eerste kleine aanzet naar meer duidelijkheid". Maar het is niet het hele verhaal. "Wat nu speelt gaat veel verder dan de genoemde relatie", aldus de oppositiepartijen. Ernstiger is volgens hen dat er sprake zou zijn van het door wethouder Tegels verwijderen en manipuleren van mogelijk relevante informatie in het kader van Wob-verzoeken (verzoeken om informatie in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur).

SP, BVNL en Perspectief zijn van mening dat het hun taak en plicht is om hiermee naar buiten te komen. "De timing ligt niet bij ons, maar is bepaald door het gedrag van Tegels en het bekend worden daarvan bij ons. Als we deze informatie eerder hadden gehad, was dit ook eerder naar buiten gekomen. Als we deze informatie niet naar buiten hadden gebracht, zouden we zelf bijdragen aan het in stand houden van een slechte bestuurscultuur". De partijen realiseren zich dat deze integriteitskwestie het toch al lage vertrouwen in de politiek geen goed doet. Zij zeggen samen hun uiterste best  te gaan doen om de bestuurscultuur te verbeteren. En dat is hard nodig, volgens de SP. Bij eerdere kwesties (met betrekking tot het bevoordelen van oud-staatssecretaris Knops, de uitvoering van de Ruimte-voor ruimte-regeling en laatst nog de kwestie Kuipers) stond de SP nog alleen. De roep om een meer transparant en integer gemeentelijk handelen groeit daarmee.