Horst aan de maas

Op 12 juli 2022 plaatste Dagblad de Limburger een opinie-artikel van de hand van Paul Geurts, voorzitter van de SP-werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg, een groep die onder andere boeren en oud-boeren verenigd en samen met enige regelmaat openbare informatieavonden organiseert over zaken die spelen bij boeren en consumenten. Hieronder kunt u het opinie-artikel lezen.

"De stikstofkaart waarmee onze regering de boeren om de oren slaat leidt tot woede onder de boerenbevolking. De kaart geeft exact aan hoeveel de stikstofuitstoot op welke plek teruggedrongen moeten worden, wat een scherpe tegenstelling veroorzaakt tussen boeren en natuur. Een tegenstelling die niet nodig is als je de gezondheid van de aarde, de leefbaarheid op het platteland én natuurvriendelijk boeren als uitgangspunt neemt. De Limburger meldde op 5 juli dat uitbreidingen van honderden boerenbedrijven in Limburg kunnen doorgaan. Zo lopen in Horst aan de Maas op dit moment tien procedures voor een omgevingsvergunning. In deze roerige tijden zou je verwachten dat die voorlopig stilgelegd zouden worden. De provincie Limburg houdt echter angstvallig vast aan een landbouwsysteem dat inmiddels zwaar verouderd is.

Schaalvergroting

Het systeem stamt van vlak na de oorlog. ‘Nooit meer honger’, was het devies. Boeren werden, onder luid protest, opgejaagd om te intensiveren en de productie te vergroten. De schaalvergroting leidde tot een leegloop van het platteland. Het beleid bleek niet alleen slecht voor boeren, maar ook voor consumenten en de aarde. Nu zitten boeren klem op de wereldmarkt, tussen de macht van de banken en de grote agrobedrijven.

We moeten naar een duurzame landbouw, gericht op een eerlijke prijs en we moeten loskomen van het huidige neoliberale landbouwbeleid.

De landbouw is echter niet de enige stikstofuitstoter. Kijk naar de industrie en het (vlieg)verkeer. Met het beleid dat de regering heeft ingezet wordt vooral de bioboer getroffen. De focus ligt ook te eenzijdig bij de boeren. Als de regering met de vrijgemaakte miljarden boeren gaat uitkopen, zal een deel van dit geld niet terechtkomen bij de boeren, maar bij de banken. Maar boeren zijn straks wel hun bedrijf kwijt en het platteland wordt leger en leger. Die ontwikkeling is overigens al jaren aan de gang. Duizenden boerenbedrijven moesten de laatste jaren stoppen. Kleinere familiebedrijven hadden (en hebben) onvoldoende middelen om de innovaties, die wettelijk worden geëist, door te voeren. Ze zijn overgeleverd aan de wereldmarkt en daar zijn de prijzen veel te laag. Gevolg: grote boerenbedrijven slokken kleine op. Door schaalvergroting worden kleinschalige boeren uit de markt gedrukt, zoals bij het NGB (Nieuw Gemend Bedrijf) in Grubbenvorst dat kon bouwen met veel overheidssubsidie.

Systeem

Alleen veevoederbedrijven, de Rabobank, supermarktketens, zuivelconcerns en zaadveredelaars profiteren van dit systeem dat gericht is op meer, groter en goedkoper: boeren moeten steeds méér produceren voor een lagere prijs. Het boerenland raakt zo dood als een pier, ruimte voor natuurlijk gedrag van dieren is sterk beperkt. En gezinsbedrijven raken vaak onder de armoedegrens. Het heeft geen enkele zin om boeren uit te kopen, als daarvoor blokkendozen aan distributiebedrijven en wind- en zonneparken voor in de plaats komen. Stikstof verschraalt de grond, maar door het kabinet verschraalt nu het platteland. Natuurlijk moeten we de piekuitstoot aanpakken. Maar wat we ook echt moeten doen is een omschakeling in de landbouw bewerkstelligen. De mens moet centraal staan en boeren en boerinnen met hun gezinnen verdienen alle aandacht. Er moet naar hen geluisterd worden. We moeten naar een duurzame landbouw, gericht op een eerlijke prijs en we moeten loskomen van het huidige neoliberale landbouwbeleid.

De overheid moet de 25 miljard euro voor de aanpak van het stikstofprobleem inzetten voor de leefbaarheid van het platteland. Hiermee maken we het voor boeren mogelijk om anders te boeren. De afhankelijkheid van de banken moet uit de sector, zodat ook kleinere bedrijven kunnen rondkomen. Zo vermindert de stikstofuitstoot vanzelf en kan de transitie die de regering beoogt binnen vijf jaar gerealiseerd worden. Op deze manier kunnen er zelfs meer boeren komen, op een manier die goed is voor iedereen. En boeren die al goed bezig zijn worden in staat gesteld verder te boeren. Zo houden we het platteland leefbaar".