Horst aan de maas

In de gemeenteraadsvergadering van 9 november 2021 ging wet-houder Bouten (PvdA) in op het pleidooi van de  SP-fractie om de toepassing van regels bij mensen die een bijstandsuitkering ont-vangen te versoepelen (lees hier het eerdere artikel over dat pleidooi). Wethouder Bouten was het grotendeels eens met het pleidooi van de SP.

Bouten meldde dat in de gemeente getrracht wordt "maatwerk" bij de toepassing van regels uit te voeren. Feitelijk wordt per situatie gekozen voor een persoonlijke aanpak. Horst aan de Maas heeft medewerkers met totaal 1 fte in dienst om toe te zien op de rechtmatigheid van de toepassing van de regels op de 316 uitkeringsgerechtigden die de gemeente telt. In ieder geval - zo stelt Bouten - worden uitzonderingen gemaakt bij de toepassing van de regels uit de Participatiewet in die situaties waar sprake is van ouders met kinderen die inwonen. En ook als door een derde boodschap-pen gedaan worden voor een uitkeringsgerechtigde wordt dat niet meteen gekort. Horst aan de Maas past de regels dus niet per sé heel strak toe.

Op zich is de inzet van het college op dit punt te waarderen. Maar maatwerk betekent in principe veel vrijheid voor de gemeente om wél of niet te handhaven. Voor bijstandsgerechtigden levert dat vaak extra onzekerheid en spanning op, omdat niet helder is hoe en wanneer de regels wel of niet gelden. Vandaar dat de SP-fractie pleitte om aan te sluiten bij een experi-ment van de gemeente Tilburg, waarbij bijstandsgerechtigden een half jaar mogen samenwonen zonder dat dit invloed heeft op hun uitkering. Volgens Bouten kon Horst aan de Maas niet aansluiten bij dit experiment, omdat het specifiek voor een stedelijke omgeving is opgezet. Wel zegde Bouten toe dat zo vlug als er een vergelijkbaar experiment zou worden ingezet voor plattelandsgemeenten, de gemeente waar mogelijk zou mee doen.

Overigens heeft staatssecretaris  Wiersma in een brief aan de Tweede Kamer geschreven dat hij de strafmaatregelen in de sociale zekerheid wel gaat versoepelen. Een ambtenaar kan afzien van terugvordering van een uitkering als de uitkeringsgerechtigde per ongeluk een fout heeft gemaakt. Dat kan gebeuren bij de aanvraag van een uitkering of als een uitkerings-instantie per ongeluk niet tijdig of volledig op de hoogte wordt gebracht van veranderingen in de omstandigheden van de uitkeringsontvanger, de 'inlichtingenplicht'. Alleen als sprake is van 'opzet of grove schuld' moet een ambtenaar terugvorderen, schrijft Wiersma.

Wiersma versoepelt ook de terugbetalingstermijn als een uitkerings-gerechtigde te veel geld heeft ontvangen. Nu moeten schulden die zijn ontstaan door overtreding van de inlichtingenplicht binnen een jaar worden terugbetaald.

Het is volgens Wiersma aan onder andere de gemeenten om 'al dan niet invulling te geven' aan de grotere vrijheid die hij nu biedt.