Horst aan de maas

Op 13 maart 2023 vond de hoorzitting plaats over de bezwaren van SP-afdelingen Venlo, Horst aan de Maas en de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten Horst aan de Maas tegen de plannen van Vida XL voor de bouw van weer een distributiecentrum, een kantoor,  huisvesting voor 600 arbeidsmigranten en een parkeerplaats met overnachtingsmogelijkheden voor chauffeurs. De eerste dag in mei 2023 ontvingen de bezwaarmakers (naast de SP en de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten ook Vereniging Behoud de Parel uit Grubbenvorst) het besluit van het college van B&W van Venlo op de bezwaren (zie bijlagen). De bezwaren zijn afgewezen, maar op enkele punten is B&W de bezwaarmakers tegemoet gekomen. Paul Geurts, woordvoerder van de bezwaarmakers, plaatst kanttekenen bij het besluit.

Aanvankelijk bestreed de gemeente Venlo en Vida XL de ontvankleijkheid van de bezwaarmakers. Volgens hen waren SP en werkgroep geen belanghebbenden. Wat betreft de SP blijft het college daarbij, maar de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten is nu wel erkend als belanghebbende. Overigens veranderde dat weinig aan het besluit om de bezwaren af te wijzen.

Veel gemeenten schrijven voortaan aan de initiatiefnemer voor bijvoorbeeld huisvestingsplannen voor om een zogenaamde omgevingsdialoog te voeren met de omwonenden. Vida XL zegt dat ook gedaan te hebben. Ze hebben drie "inloopbijeenkomsten" gehouden en daar werden opmerkingen aangehoord. Volgens de gemeente zou Vida XL op basis van de dialoog ook zaken aanpassen. Daar is in de voorgelegde plannen niets van te merken. Kennelijk gelooft de gemeente Vida XL op haar blauwe ogen. "Dat was ons ook al opgevallen tijdens de zitting, waarin de ambtenaren die het college vertegenwoordigden vaker opmerkten dat Vida XL toch een respectabel bedrijf is en je dus er van uit moet gaan dat ze het goed willen en goed doen. Een wat vreemde benadering lijkt me…", stelt Paul Geurts. Conclusie van Geurts: "De 'omgevingsdialoog' is een farce. Voor het bedrijf werkt het als een vinkje op een afvinklijst. Gedaan en we gaan weer verder...", aldus Geurts. "Daar schiet de burger niets mee op". Alexander Vervoort, oud SP-wethouder in Venlo voegt daar aan toe: "Op de manier zoals Vida XL de omgevingsdialoog heeft gevoerd is de dialoog een papieren tijger en een volledig nietszeggende wassen neus".

Op een belangrijk punt in de bezwaren van SP en Werkgroep is dat met de overnachtingsmogelijkheid voor vrachtwagenchauffeurs op de parkeerplaats het rijtijdenbesluit overtreden wordt. In haar besluit zegt het College van B&W van Venlo helemaal niets! Nou kun je zeggen: "Wie zwijgt stemt in",  maar de verwachting van Geurts is dat ze gewoon op de ingezette weg doorgaan. "Dat betekent dat we straks - als Viada XL het plan op dit punt doorzet - gewoon aangifte gaan doen!", aldus Geurts.

Ronduit schandalig vindt Paul Geurts de truc van de gemeente Venlo om de huisvesting voor arbeidsmigranten een "logiesverblijf" te noemen. Dat heeft als consequenties dat Vida XL met betrekking tot gezondheid, milieu en duurzaamheid niet of nauwelijks regels hoeft aan te houden. Geurts: "Kennelijk boeit het B&W niet dat de arbeidsmigranten dagelijks geconfronteerd zullen worden met de overlast van de windmolens, waaronder hun verblijf gerealiseerd wordt". Argument van de gemeente: ze verblijven er ‘maar’ vier maanden en hebben er 'dus' geen last van. Daarbij gelkdt ook nog eens dat de arbeidsmigranten die er straks gaan wonen feitelijk helemaal geen keuze hebben of ze die overlast wel of niet acceptabel vinden. In de praktijk is het gewoon de werkgever die bepaalt.

Verder stelt de gemeente dat de vergunning aan Vida XL maar tijdelijk is. Die "tijdelijkheid" omvat een periode van tien jaar en na die periode kan de vergunning ook nog eens verlengd worden.

Naar aanleiding van de bezwaren heeft de gemeente aan de vergunning nog een voorschrift opgenomen: "Het verwijderen van een bewoner van de locatie wegens niet gewenst gedrag wordt gemeld bij de gemeente en de politie". Wat de gemeente daar precies mee beoogt is niet duidelijk. Indien het gebaseerd is op de opmerking van de bezwaarmakers dat de termijn van vier maanden verblijf niet of nauwelijks te handhaven is en indruist tegen de aanbevelingen van het Aanjaagteam van Roemer, dan slaat de gemeente behoorlijk de plank mis. Nu wordt de positie van de arbeidsmigrant - zoals het nieuwe voorschrift er uit ziet - alleen maar zwakker. Zonder hoor of wederhoor kan de arbeidsmigrant "verwijderd" worden (red.: alleen al het gebuik van deze term is tekend). En - zo stelt Alexander Vervoort (SP Venlo): "De politie zit daar absoluut niet op te wachten, die hebben nu al de handen vol aan de arbeidsmigranten in het algemeen". Hij vraagt zich af of de arbeidsmigranten zo niet een soort gevangenen in hun eigen unit worden. "En waar komen de weggestuurde arbeidsmigranten dan terecht?" vraagt Vervoort zich af.

Meer in het algemeen heeft Paul Geurts kritiek op de stellingname van de gemeente dat "we" in Nederland niet zonder arbeidsmigranten kunnen en vooral ook dat dit door de hoorcommissie vervolgens als een vaststaand juridisch argument aanvaard wordt. De stelling is volgens Geurts sowieso aanvechtbaar en desalniettemin uitgaan van een juridisch feit is dan ook zeer opmerkelijk, volgens Geurts. "Je zou – als het gaat om een tekort aan personeel – ook kunnen stellen dat het een noodzaak is om te automatiseren of te robotiseren, óf om de arbeidsvoorwaarden zodanig aan te passen dat het werk ook interessant wordt voor Nederlanders, óf om werklozen of mensen die aangewezen zijn op de bijstand in te schakelen.  Dat lijkt sowieso een logischer optie in de wetenschap dat de gemeente Venlo het hoogste percentage mensen met een WW-uitkering van heel Nederland telt Je zou zélfs kunnen stellen dat we zulke distributiecentra, die kennelijk alleen op arbeidsmigranten kunnen draaien, gewoon niet toe moeten laten en dus geen vergunning moeten verlenen", stelt Geurts. "De wetten in Nederland zijn zo gemaakt dat het groot-kapitaal er makkelijk mee wegkomt. Hen wordt geen strobreed in de weggelegd om de arbeidsmigranten uit te buiten - tenminste niet in Venlo...".

Naar aanleiding van de hoorzitting hebben de bezwaarmakers een aparte brief geschreven naar de gemeemteraad en B&W van Venlo. Volgens SP en Werkgroep is er veel aan te merken op de door de gemeente Venlo gevolgde procedure (lees hier het bericht over de brief). Op die brief hebben de SP Venlo en Horst aan de Maas en de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten nog geen reactie ontvangen.

Bijlage: 

Besluit B&W Venlo m.b.t. bezwaren SP en Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten

Besluit B&W Venlo m.b.t. bezwaren Vereniging Behoud de Parel