Horst aan de maas

Yvonne Douven, fractievoorzitter voor de VVD in de gemeenteraad van Horst aan de Maas zegt het telkens weer als er een agendapunt over arbeidsmigranten in de raad besproken wordt: "Vooraf wil ik even benadrukken dat ik dit thema vanavond behandel vanuit algemeen belang. Ik heb namelijk ook nog een andere betrokkenheid op dit thema". Daarbij doelt ze op het feit dat haar man arbeidsmigranten huisvest. Met die openingszin wil Douven bezweren dat er geen sprake is van (de schijn van ) belangenverstrengeling. De SP denkt daar anders over. De partij vindt het prima dat zij - met haar kennis - deel neemt aan het debat over arbeidsmigranten. Maar meestemmen over voorstellen met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten waarbij een persoonlijk belang speelt kan niet volgens de SP.

In de raadsvergadering van 20 april 2021 werden maar liefst drie voorstellen van het college van B&W besproken die gingen over arbeidsmigranten: de "Richtlijnen voor een omgevingsgesprek", het paraplubestemmingsplan voor huisvesting van arbeidsmigranten in Horst aan de Maas" en een voorstel voor het vrijmaken van een budget van € 251.000 voor de integratie van arbeidsmigranten. De discussie over de schijn van belangenverstrengeling startte bij het agendapunt over het paraplubestemmingsplan. CDA-raadslid Henk Weijs gooide de knuppel in het hoenderhok: "Als ik de inbreng van mevrouw Douven hoor, zou ik haar willen vragen of ze wat meer kan duiden waarom ze hiervoor kiest, gezien haar achtergrond". Sonja van Giersbergen, fractievoorzitter van de SP, haakte daar meteen bij aan: "Wij vinden het prima dat mevrouw Douven het woord voert over deze zaak. Ze heeft er inhoudelijk gewoon heel veel verstand van. Maar ze heeft ook een persoonlijk belang. In die zin maken wij er bezwaar tegen als mevrouw Douven meedoet aan de stemming over dit plan". Van Giersbergen vervolgde: "Omdat u gezamenlijk een huishouden voert met iemand die zijn geld mede verdient met het huisvesten van arbeidsmigranten en dit plan dus grote consequenties voor u kan hebben, vinden wij dat u niet objectief kunt oordelen".

Douven bleef zich echter verschuilen achter "het standpunt van de VVD" en het "algemeen belang" dat zij dacht te vertegenwoordigen. Maar SP en CDA dachten daar een tikje anders over. Henk Weijs (CDA): ‘Het algemeen belang dat mevrouw Douven zegt te dienen, kwam niet duidelijk naar voren uit haar bijdrage. Het is overigens niet aan mij om te zeggen dat ze niet aan de besluitvorming mag deelnemen. Dat is haar eigen afweging. Ik ga dus niet zover als mevrouw Van Giersbergen". Van Giersbergen daagde de andere fracties uit om zich uit te laten over de kwestie, waarop Jan Wijnen (PvdA) aangaf: ‘Ik vertrouw op de integriteit van mevrouw Douven in dezen". Ook de andere fracties spraken zich vervolgens in verschillende bewoordingen uit over de opstelling van Douven.

Vaker is aan de orde geweest of (burger)raadsleden mee mogen praten en/of stemmen bij voorstellen waarbij zij persoonlijk belang hebben. CDA-raadslid Jenniskens uit Grubbenvorst heeft bijvoorbeeld eerder de conclusie getrokken dat het voorzitterschap van een vereniging niet te verenigen was met zijn raadslidmaatschap en trad daarom terug als voorzitter van die vereniging. Omgekeerd besloot de raad (inclusief Yvonne Douven van de VVD) dat burgerraadslid Paul Geurts in de gemeenteraad niet het woord mocht voeren over arbeidsmigranten, omdat hij voorzitter is van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten. Het verschil met de "kwestie Douven": de SP'er stemde niet mee over de voorstellen. Desalniettemin vond de gemeenteraad dat er in dat geval sprake was van belangenverstrengeling. Geurts legde zich niet neer bij de uitspraak van de gemeenteraad en bood het raadsbesluit aan ter vernietiging door de Kroon. Minister Olongren gaf Geurts gelijk en oordeelde dat Geurts wél het algemeen belang diende en derhalve het woord kon voeren in (voorbereidende) raadsvergaderingen (lees hier het artikel over het oordeel van de minister).

VVD-ster Douven bleef in de discussie in de raadsvergadering van 20 april jl. bij haar standpunt dat zij een onafhankelijk standpunt in het algemeen belang innam en dus wél mee kon stemmen. Wat ze uiteindelijk ook deed. Dat feit was voor SP-woordvoerder Sonja van Giersbergen voldoende reden om tot de conclusie te komen dat Yvonne Douven de schijn van belangenverstrengeling wekte door mee te stemmen over een besluit met gbetrekking tot de hiisvesting van arbeidsmigranten. Van Giersbergen maakte duidelijk dat volgens de SP VVD-fractievoorzitter Douven een individueel belang heeft bij het parapluplan en daarom het besluit van de raad over het paraplubestemmingsplan ter vernietiging voor gaat dragen aan de raad.

Dagblad De Limburger heeft Sonja van Giersbergen na de raadsvergadering om een nadere toelichting gevraagd. In haar commentaar zegt Van Giersbergen: "Dat ze dinsdag haar stem uitbracht over dit plan, is verkeerd. Dit besluit heeft consequenties voor haar persoonlijke situatie. Wij denken dat ze niet eens had mógen stemmen. Omdat we duidelijkheid willen over deze integriteitskwestie, bieden we het parapluplan ter vernietiging aan bij de Kroon.” De minister van Binnenlandse Zaken moet nu een oordeel vellen over de gang van zaken.

Opvallend was het commentaar van de Horster raadsgriffier Ruud Poels in het artikel van De Limburger van 22 april jl.. Hij stelt dat de wet een raadslid verplicht om een stem uit te brengen. „Een raadslid moet te allen tijde stemmen, tenzij dat vanwege persoonlijk belang niet kan". Opvallend, omdat de griffier met dat commentaar feitelijk zegt dat er geen sprake zou zijn van persoonlijk belang. Hoe anders was dat toen SP-burgerraadslid Paul Geurts deel wilde nemen aan een kennismakingsvergadering van de gemeenteraad met de regionale Adviesraad Arbeidsmigranten. Volgens de griffier mocht dat niet vanwege de belangenverstrengeling die daarbij zou spelen. Die opvatting van de griffier werd achteraf door de minister van Binnenlandse Zaken gelogenstraft. De griffier heeft in principe gelijk als hij stelt dat ieder raadslid zelf bepaalt of hij - vanwege diens persoonlijke belangen - wel of niet mee kan stemmen. "Niemand kan een raadslid het stemmen verbieden, ook niet bij vermoedens van belangenverstrengeling”. Maar hij vergeet daarbij te vertellen dat het - nog niet zo lang geleden - een ongeschreven regel was dat je je als raadslid even terugtrok uit de vergadering, als er een persoonlijk belang speelde en dan dus niet mee stemde.En in de gedragscode die de gemeente Horst aan de Maas voor leden van het gemeentebestuur hanteert, wordt er gesteld dat een raadslid niet meestemt op het moment dat er een persoonlijk belang speelt.

In een commentaar in zijn blog "Horst-Sweet-Horst" stelt Wim Moorman: "Nu maar wachten op het oordeel van de Kroon. Benieuwd! De schijn van belangenverstrengeling lijkt me op z’n minst aanwezig. Wat niet wil zeggen dat de belangen inderdaad verstrengeld zijn. De vraag is alleen of een volksvertegenwoordiger de schijn van belangenverstrengeling moet willen oproepen. En inderdaad: hoe objectief een oordeel kan zijn als je zelf ergens een persoonlijk belang bij hebt?"