Horst aan de maas

De gemeente Horst aan de Maas heeft te maken met een grote toeloop aan arbeidsmigranten uit Oost Europa, die in Nederland hun boterham willen verdienen. Naast werkgevers - bijvoorbeeld in de agrarische sector - die hun werknemers op een fatsoenlijke manier willen huisvesten, wordt de gemeente ook overspoeld met plannen van professionele huisvesters/uitzendbureaus die daar veel geld mee willen verdienen. Reden voor de gemeente om te proberen die huisvesting in Horst aan de Maas beter te reguleren. Daarvoor heeft B&W het zogeheten "Paraplubestemmingsplan Arbeidsmigranten" (zie bijlage) voorgelegd aan de gemeenteraad. In de gemeenteraads-vergadering van 20 april werd dit voorstel uiteindelijk aangenomen. Met de stem van de SP tegen.

"Voor de SP" - zo betoogde SP-woordvoerder Sonja van Giersbergen - "is de kernvraag of de huisvesting én de tewerkstelling van arbeidsmigranten eerlijker en beschaafder kan dan nu het geval is. "Uitbuiting, dubbele afhankelijkheid en bijvoorbeeld ook gezondheidsrisico's bij de arbeidsmigranten zijn aan de orde van de dag, zoals ook gebleken is uit een rapport van de Commissie Roemer" (zie bijlage).

Hoewel de plannen op sommige punten een verbetering lijken, zijn er voor de SP toch teveel tekortkomingen in het plan. Zo is er nog geen oplossing gevonden voor het probleem dat buurten geconfronteerd kunnen worden met clustering van huisvestingslocaties op plekken waar aan beide zijden van de gemeentegrens huisvesting gerealiseerd wordt. Zoals bijvoorbeeld het geval is aan de Horsterweg, waar zowel de gemeente Venlo als de gemeente Horst aan de Maas vergunningen willen verlenen voor huisvesting van arbeidsmigranten. De SP stelde dan ook voor om het plan nu nog niet vast te stellen, maar het aan te houden totdat er een oplossing gevonden was voor het probleem van die "clustering". En dan konden de aanbevelingen van de Commissie Roemer - als de regering die officieel over heeft genomen - ook meteen meegenomen worden in de regels. Het voorstel van de SP om het besluit over het plan daarom nog even aan te houden, werd door B&W én de meerderheid van de gemeenteraad afgewezen.

Naast het voorstel om het besluit over het plan nog even aan te houden, kwam de SP met nog meer voorstellen om het paraplubestemmingsplan te verbeteren. De door de SP ingebrachte voorstellen waren:

• Vergunningen voor huisvesting mogen voor maximaal 10 jaar gegeven worden, met een verplichte evaluatie na 1 jaar en indien dan vastgesteld wordt dat bijvoorbeeld  afspraken met de buurt niet nagekomen worden, dan wordt de vergunning alsnog bij het vijfde jaar ingetrokken.
• Grote huisvestingslocaties moeten onder regie van de gemeente komen, zodat gestructureerd bepaald wordt wat, waar, wanneer, wie en hoe. En dat leggen we in ons beleid (parapluplan) vast.
• We stoppen met  het blijven vergunnen van grote huisvestingslocaties totdat we inzicht hebben en de problematiek beheersen.
• We hanteren een integrale aanpak bij de aanpak van criminaliteit en uitbuiting.We gaan dus registreren, toezien en echt handhaven.

Los van de ruimtelijke ordening - waar het paraplubestemmingsplan vooral over gaat - stelde de SP voor dat bedrijven bij vacatures eerst een beroep moeten doen op werklozen uit Nederland, Duitsland en/of België. Dat geldt straks nog meer als de golf van werklozen als gevolg van de corona-pandemie zich aandient. De verbeteringsvoorstellen en de oproep van de SP om een rem te zetten op de toeloop van arbeidsmigranten naar Horst aan de Maas (de verwachting is dat binnen tien jaar een kwart van de bevolking bestaat uit arbeidsmigranten) werden door de meerderheid van de raad niet ondersteund.

SP-fractievoorzitter Van Giersbergen ging nog eens speciaal in op de controle op misstanden bij de huisvesting van arbeidsmigranten. Volgens de wethouders Bouten (PvdA) en Kuipers (D66/Groen Links) is er te weinig capaciteit bij het Bureau Handhaving om alles goed in de gaten te houden. Dat betekent in de praktijk dat er alleen "gehandhaafd" wordt, als de gemeente meldingen ontvangt. Veel arbeidsmigranten - zo blijkt uit de praktijk als beschreven in het rapport van de Commissie Roemer - durven echter geen misstanden te melden, want dat kan er toe leiden dat ze hun huisvesting en daarmee tegelijkertijd hun werk verliezen. Alle reden voor de SP om te pleiten voor meer personeel en meer budget voor vergunningverlening, registratie, toezicht en handhaving!

In het debat over het paraplubestemmingsplan werden ook door andere fracties amendementen en moties ingediend met als doel het parapluplan aan te passen. Het voorstel om te komen tot een maximering van het aantal arbeidsmigranten, in het belang van de arbeidsmigranten zélf en in het belang van de inwoners van Horst aan de Maas werd alleen ondersteund door de SP en D66/GroenLinks. Dat gold ook voor de motie waarin het college van B&W opgeroepen werd maatschappelijke organisaties (politie, huisartsen, welzijnsinstellingen) meer te betrekken bij de besluiten over vergunningen voor huisvesting van arbeidsmigranten. Alleen de SP en D66/GroenLinks waren daar vóór. Het voorstel om het paraplu-bestemmingsplan meteen aan te passen als de aanbevelingen van het Aanjaagteam van Roemer door de regering zijn overgenomen, werd wél aangenomen, met alleen de twee stemmen van de VVD-fractie tegen. Een ander voorstel - van de VVD - om aan de huisvesting  van arbeidsmigranten lagere kwaliteitseisen te stellen dan door B&W voorgesteld, werd door de SP en alle andere fracties in de raad verworpen.

In zijn blog "Horst-Sweet-Horst" laat Wim Moorman zijn licht schijnen over het debat in de gemeenteraad. Dat blog kunt u hier lezen.

Bijlage: 

Rapport Commissie Roemer (Aanjaagteam): "Geen tweederangs burgers"