Horst aan de maas

De Statenfractie van de SP steunt - evenals Groen Links, D66 en de Partij voor de Dieren - het burgerinitiatief van Behoud de Parel uit Grubbenvorst voluit. Dat bleek tijdens de behandeling van dat burgerinititief onder het motto "Ja tegen boerenlandbouw, NEE tegen megastallen" onder het toeziend oog van meer dan 80 mensen die met twee bussen naar Maastricht waren getogen. Die burgers zagen dat CDA, PvdA, PNL en de VVD het merendeel van de voorstellen van Behoud de Parel afwezen. Wel pleiten met name PvdA en VVD vóór het voorstel van Behoud de Parel om een Gezondheidseffectrapportage uit te laten voeren. Toen gedeputeerde Driessen (CDA) dat na aanvankelijke aarzeling toch toezegde, steunde ook de CDA-fractie een onderzoek naar de gezondheidsrisico's. Voor de aanwezige burgers uit Grubbenvorst biedt dat een beetje hoop dat de politiek toch luistert naar hun zorgen.

Statenlid Visser: "Komst megastallen dodelijk voor agrarische werkgelegenheid"
In zijn pleidooi vóór ondersteuning van het burgerinitiatief wees SP-Statenlid Visser er op dat de SP niets heeft tegen de reconstructie, die er voor zorgt dat intensieve veeteeltbedrijven verhuizen van natuurgebieden en dorpskernen waar ze overlast vormen, naar de zogenaamde landbouwontwikkelingsgebieden. Maar - zo stelde hij - op dit moment lopen de zaken uit de hand. De arbeidsplaatsen per productieeenheid nemen af en de midden- en kleinbedrijven, inclusief de biologische bedrijven in de sector kunnen de concurrentie nooit winnen van deze megabedrijven. Daarmee gaat dus kwalitatief goede arbeid en de kennis die daar aan gekoppeld is verloren. Daarnaast veroorzaakt deze enorme schaalsprong (Het NGB gaat straks 35.000 varkens herbergen, 1,2 miljoen kippen, een mestvergistingsinstallatie en een slachterij) en het verlies van de kleinere boerenbedrijven volgens hem een enorme verloedering van het landschap in Limburg. SP-woordvoerder Visser vroeg zich dan ook af, of het kleine Nederland wel geschikt was voor megastallen, die straks door nog grotere stallen in andere landen weggeconcurreerd worden. Hij brak ook een lans voor de wereldwijde consequenties van deze ontwikkeling naar nog grootschaligere landbouw en het feit dat de intensieve veeteelt hiermee nog meer draagvlak onder de Nederlandse bevolking gaat kwijtraken. Tenslotte wees hij op de gezondheidsrisico's van mega varkens- en kippenbedrijven in elkaars nabijheid.

Gezondheidsrisico's
Naast de SP willen alle andere fracties nadrukkelijker aandacht voor een aantal negatieve aspecten bij de komst van megastallen, zoals de gezondheidsrisico's en de aantasting van het landschap. Gedeputeerde Driessen (CDA) wilde daar aanvankelijk niets van weten, zoals blijkt uit het L1-radiofragment dat u hier kunt beluisteren. Maar onder druk van de fracties in Provinciale Staten gaat hij toch nog eens goed kijken naar de risico’s voor de volksgezondheid van omwonenden van megastallen, zoals blijkt uit een latere L1-radiouitzending, die u hier kunt beluisteren. Ook wil Driessen in de gaten gaan houden dat Limburg niet overspoeld gaat worden met varkens en kippen (de “roze invasie”) en is hij bereid nog eens nadrukkelijk te gaan praten met de gemeenten in Noord- en Midden-Limburg over de ruimtelijke inpassing van de megastallen.

Spreekrecht
Door de LLTB, Kitty Verlinden uit Venlo, biologisch-dynamisch ondernemer en voorzitter van Behoud de Parel André Vollenberg en Grubbenvorstenaar Ewout Prangsma werd gebruik gemaakt van het spreekrecht. De LLTB betoogde dat de megastallen een oplossing konden bieden voor veel milieuproblemen, die de intensieve veeteelt nu nog veroorzaakt. En hij benadrukte dat het reconstructieplan in 2004 tot stand is gekomen na overleg tussen een groot aantal partijen, waardoor een evenwichtig plan tot stand is gekomen dat de belangen van al die betrokken partijen zou respecteren. Aan dat plan zou volgens hem dan ook niet meer getornd kunnen worden, wilde dat evenwicht niet verstoord worden. Kitty Verlinden, André Vollenberg en Ewout Prangsma brachten de argumenten tégen de komst van megastallen nog eens goed onder de aandacht van de Statenleden. De bijdragen van André Vollenberg en Ewout Prangsma zijn opgenomen in de bijlagen.

Inleiding door Behoud de Parel
Het debat over het burgerinitiatief vond plaats in de Statencommissie Fysiek Domein, als voorbereiding op de besluitvorming in Provinciale Staten zelf op vrijdag 19 december 2008. De commissie gaf Behoud de Parel de gelegenheid nog eens uiteen te zetten, waarom Provinciale Staten het burgerinitiatief zouden moeten ondersteunen. In die inleiding wees Paul Geurts van Behoud de Parel er op, dat er wel enige scepsis was onder de burgers over de kans dat het burgerinitiatief ondersteund zou worden door Provinciale Staten, mede als gevolg van uitlatingen van gedeputeerde Driessen, dat Gedeputeerde Staten besloten hadden niets te veranderen aan het reconstructieplan en dus ruim baan wilde geven aan megastallen. Geurts wees nog eens uitdrukkelijk op de gezondheidsrisico’s (MRSA, fijnstof en influenza), de verkeersoverlast, de stank en ammoniakuitstoot, de aantasting van de open ruimte, die in Nederland toch al zo schaars is en de negatieve economische gevolgen van de komst van megastallen voor kleinschalige gezinsbedrijven en boeren in de Derde Wereld. Hij sprak de hoop uit dat Provinciale Staten het College van Gedeputeerde Staten de opdracht zou geven – eventueel samen met de burgers – te komen tot oplossingen voor de zorgen die die burgers hebben. En of dan de oplossingen gekozen worden die Behoud de Parel heeft voorgesteld of andere oplossingen, die het zelfde resultaat bieden, dat maakt Behoud de Parel niet zoveel uit.
Na diens betoog (zie bijlage) zongen de meegekomen burgers uit Grubbenvorst, maar ook uit andere dorpen in Limburg het actielied “Zeker neet doon!”… De voorzitter van de vergadering, die al vaker gedreigd had de volle tribune te ontruimen, omdat ze applaudisseerden bij betogen van Statenleden, hield nu wijselijk zijn mond…

”Gemeenten moeten verantwoordelijk blijven voor uitvoering reconstructie”
De fracties van CDA, PvdA, PNL en VVD zijn van mening dat niet getornd moet worden aan het uitgangspunt van het reconstructieplan, in 2004 opgesteld, om de verantwoordelijkheid van de uitvoering van de reconstructie te leggen bij de gemeenten. Heijmans (PvdA) stelde weliswaar dat hij persoonlijk anders gehandeld had met betrekking tot het Nieuw Gemengd Bedrijf in Horst aan de Maas, maar hij wilde daar geen consequenties uit trekken. Wel was hij van mening dat er een zogenaamd gezondheidseffectrapportage (GER) - één van de voorstellen van Behoud de Parel - uitgevoerd zou moeten worden. Alle fracties sloten zich daar uiteindelijk bij aan. VVD-woordvoerder Litjens ging nog een stap verder. Hj stelde als voorwaarde dat Minister Klink (CDA) van Volksgezondheid in het openbaar uit moet spreken dat er geen gezondheidsrisico's kleven aan de megastallen. Gebeurt dat niet, dan kunnen wat hem betreft in Limburg in het algemeen en in Horst aan de Maas in het bijzonder geen megastallen gebouwd worden. In eerste instantie wees de CDA-fractie er op dat er al voldoende onderzoek was verricht naar de gezondheidsrisico's, maar toen de eigen gedeputeerde Driessen het voorstel van de andere fracties overnam, gingen zij ook overstag.

Heijmans (PvdA) waarschuwde, ondersteunt door verschillende andere fracties, dat er een "roze invasie" dreigde in de vorm van massale verplaatsing van veeteeltbedrijven naar Limburg en een toename van het aantal dieren. Volgens deputé Driessen was het aantal dieren de afgelopen tijd maar met 1% gestegen en daar was dan volgens hem ook nog de 50% dierrechten in verwerkt, die het Nieuw Gemengd Bedrijf zou gaan krijgen. Na discussie was hij toch bereid toe te zeggen dat hij via de gemeenten ging "monitoren" hoeveel varkens en kippen er jaarlijks bij zouden komen. Daarover zou hij dan verslag doen aan Provinciale Staten en als zou blijken dat een "roze invasie" zich daadwerkelijk voor deed, dan kon dan ingegrepen worden.

Tenslotte kwam tijdens de discussie in de commissie Fysiek Domien naar voren dat vrijwel alle fracties van mening waren dat gedeputeerde Driessen meer druk op de gemeenten moets leggen, waar het ging om de inpassing van bedrijven in het landschap. Ook dat zei Driessen, na enig aandringen vanuit de commissie, toe.

Verdere informatie:

• Inleiding Paul Geurts (woordvoerder Behoud de Parel) op het debat over het burgerinitiatief.
• Spreekrecht André Vollenberg (biologisch ondernemer)
• Spreekrecht Ewout Prangsma, inwoner van Grubbenvorst
• Deputé Driessen: Varkensflats na onderzoek (29-11-'08)
• L1 Nieuws (28-11-'08)