Horst aan de maas

Op 1 oktober 2012 organiseerde de SP-werkgroep Land- en Tuinbouw Noord-Limburg samen met andere organisaties (waaronder Behoud de Parel, Milieudefensie en  NOVIB) een informatieavond. Deze vond plaats op de Floriade in Venlo en ging over de productie en import van soja -vanuit Brazilië (Mato Grosso) - die vooral bestemd is voor verwerking in veevoer. Een achttal deskundigen uit Nederland (wetenschappers, politici, vertegenwoordigers van belangengroepen) en drie gasten uit Brazilië informeerden het talrijk aanwezige publiek over de problemen die kleine boeren en inheemse bevolking (indianen) ervaren als gevolg van de sojateelt.

Nederland is –na China- de grootste importeur van soja en 90% daarvan komt terecht in het veevoer. In Mato Grosso is een groot deel van deze soja zodanig genetisch gemanipuleerd, dat het gewas bestendig is tegen Round Up, het onkruidverdelgingsmiddel. Drijvende kracht achter deze ontwikkeling is Monsanto, het bedrijf dat Round Up in grote hoeveelheden aan de man brengt. In de sojateelt worden meer dan 25 andere soorten vergif gebruikt, waaronder een dozijn die in de Europese Unie al jarenlang verboden zijn. Ook DDT, dat overigens in Brazilië óók verboden is. Veel van die middelen komen via de lucht (door sproeien vanuit vliegtuigjes) en via water ( uitspoeling) in het leefmilieu van de inheemse bevolking (indianen) en andere inwoners van het gebied. Recent onderzoek in Brazilië heeft aangetoond dat deze giffen, waaronder DDT, bij 100% van de betrokken vrouwen in de moedermelk voor komt. Met bijvoorbeeld de geboorte van misvormde baby's als gevolg. Hoewel wetgeving dat verbiedt, vindt de verspreiding van het gif zich ook boven de leefgemeenschappen plaats.

De leefgemeenschappen van indianen en kleine boeren worden geconfronteerd met intimidatie van de grote sojaboeren, tot aan het vermoorden van plaatselijke leiders van de kleine boeren en indianen toe. Met als doel ze te verjagen en het land vervolgens in te pikken ten behoeve van de sojateelt. Meer bekend is de bomenkap met hetzelfde doel: landwinning t.b.v. de sojateelt. Dat leidt tot de onverantwoorde krimp van het oerwoud in het Amazonegebied, de groene longen van de aarde. De aantasting van de Amazone, maar ook de aantasting van de cerrado (de savanne in Brazilië) ten behoeve van de sojateelt bedreigt de biodiversiteit enorm. Ander effect van dit 'landje-pik' is, dat het gebied nauwelijks in staat is voldoende (gevarieerd) voedsel te verbouwen voor de eigen bevolking, wat noopt tot invoer van voedsel uit andere gebieden. Door de enorme soja-import door Nederland t.b.v. "ons" veevoer is Nederland rechtstreeks verbonden met deze problematiek.

Nederland heeft rechtstreeks invloed op de ontwikkelingen in Mato Grosso, waarbij ook de Nederlandse overheid een grote rol speelt. Tijdens de informatie-avond op de Floriade en contacten daarna vertelden de door de organisatie uitgenodigde Brazilianen (vertegenwoordigers van Braziliaanse NGO's) dat er grote projecten worden voorbereid om Amazonerivieren bevaarbaar te maken. Delen zullen worden uitgediept of gekanaliseerd. Hier zouden ondermeer de Nederlandse baggeraars en de Havenbedrijven van Amserdam of Rotterdam een grote rol kunnen gaan spelen. Het doel van deze projecten is om de soja uit Mato Grosso sneller en goedkoper te kunnen transporteren naar zeehavens, waar vandaan de soja geëxporteerd kan worden naar o.a. Nederland. Deze ontwikkeling is desastreus voor het Amazonegebied en vooral voor de inheemse bevolking die van deze rivieren afhankelijk zijn.

Door de Round Table - een wereldwijd platform waarin sojaproducenten, sojahandel, verwerkende industrie, toeleverende industrie – waaronder Monsanto (!) - banken en maatschappelijke organisaties samenwerken, wordt gesteld dat de soja die afkomstig is uit dit gebied als "groen" (mens- en milieuvriendelijk) te beschouwen is. Uit voorgaande moge blijken dat daar op zijn minst vraagtekens bij geplaatst mogen worden.

Ook zijn er mensen, denk bijvoorbeeld aan Limburgs Gedeputeerde Van den Broeck (CDA), die beweren dat het soja-schroot, dat gebruikt wordt voor veevoer, feitelijk een afvalproduct zou zijn. Tijdens de talkshow werd dat bestreden door onder ander Klaas Breunissen van Milieudefensie. Milieudefensie liet onderzoek doen door Profundo. Conclusie: Soja in veevoer is geen restproduct.

Download hier het uitgebreider verslag van de informatieavond.