Horst aan de maas

De SP-fractie in Provinciale Staten van Limburg heeft een brief gestuurd naar het provinciebestuur waarin de fractie vragen stelt aan het provinciebestuur over aan het Nieuw Gemengd Bedrijf verstrekte subsidies, onder andere door de provincie Limburg. Het NGB is de gigastal die gepland staat in Grubbenvorst, met 1,3 miljoen kippen en 35.000 varkens. De Limburgse SP stelt de vragen naar aanleiding van een onderzoek van Wakker Dier, dat op 9 juli 2012 bekend gemaakt is door het televisieprogramma Nieuwsuur. Fractievoorzitter Thijs Coppus: "Door op voorhand het Nieuw Gemengd Bedrijf te steunen heeft de provincie er baat bij dat het initiatief van het NGB zal slagen. Dan kan ze ook niet meer objectief vergunningaanvragen beoordelen". In dat kader vraagt de SP zich dan ook af welk signaal het provinciebestuur hiermee af geeft aan de bevolking van Grubbenvorst en wat de invloed is op de besluitvorming rondom het NGB nu de provincie directe belangen heeft bij de realisering van het Nieuw Gemengd Bedrijf.

Plattegrond van de kippenstal van het NGB

De geplande omstreden gigastal in Grubbenvorst - voor 1,3 miljoen plofkippen en 35.000 varkens - wordt achter de schermen van alle kanten door de overheid gesubsidieerd. Dit blijkt uit hier te zien. De SP-fractie in Provinciale Staten van Limburg heeft inmiddels vragen gesteld naar aanleiding van het onderzoek van Wakker Dier. De bevindingen van Wakker Dier zijn opmerkelijk, omdat staatssecretaris Bleker veebedrijven met meer dan een miljoen kippen eerder nog een ‘exces’ noemde. Er is wetgeving in de maak om megastallen met meer dan 240.000 plofkippen of 10.000 vleesvarkens te verbieden om ‘extreme industrialisatie’ te voorkomen . Wakker Dier wil dat het geld zoveel mogelijk worden geblokkeerd en teruggevorderd. Daarnaast wil Wakker Dier dat megastallen expliciet worden uitgesloten van subsidies om dergelijke omstreden subsidies in de toekomst te voorkomen.

Wakker Dier: megastallen uitsluiten van subsidies
De stal dreigt 11 keer groter te worden dan de grens van een megastal en 8 keer groter dan de grens die in het wetsvoorstel van Bleker staat. Daarmee wordt het verreweg de grootste stal van Nederland; de eerste gigastal. “Ongelooflijk dat deze gigastal, waar zoveel maatschappelijke weerstand tegen is, achter de schermen van alle kanten onze belastingcenten toegeschoven krijgt. Het wordt daarmee de eerste staatskolchoz van Nederland”, aldus Wakker Dier. De megastal krijgt in ieder geval subsidie van het Rijk en de provincie Limburg. Het totaal aan toegezegde subsidies bedraagt minimaal €2.1 miljoen maar wordt deels pas uitgekeerd bij realisering. Daarnaast krijgt het bedrijf financiële voordeeltjes van de gemeente en profiteert het van EU-fondsen. Deze voordeeltjes en subsidies zijn deels algemene regelingen waar elke veehouder gebruik van kan maken. Wakker Dier wil dat bij dergelijke regelingen in de subsidievoorwaarden wordt vastgelegd dat megastallen van subsidie worden uitgesloten.

Bleker is momenteel wetgeving aan het opstellen om grenzen te kunnen stellen aan megastallen. Besluitvorming is echter over de verkiezingen van september heen getild. Hij stelde hierover: "Excessen, zoals een bedrijf met een miljoen kippen of meer, passen niet bij Nederland.” Afgelopen maart stelde hij bij een discussie over aanstaande wetgeving tegen megastallen, expliciet over de gigastal in Grubbenvorst: "Bedrijven met 35.000 slachtvarkens of 1,2 miljoen slachtkippen zijn niet goed voor de maatschappelijke acceptatie.”

De dieren komen er in de geplande gigastal bekaaid vanaf. Supermarkten zullen het vlees zelfs weigeren vanwege de dieronvriendelijkheid. De varkens worden zo dieronvriendelijk gehouden dat het niet eens voldoet aan de minimale normen die veel supermarkten ondertussen stellen aan hun goedkoopste varkensvlees – 1 Beter Leven ster. Ook bij de kippen loopt de gigastal hopeloos achter bij de maatschappelijke wensen. De kippen zijn de bekende ongezond snelgroeiende plofkippen waar veel A-merken en de supermarkten al van hebben aangegeven hier vanaf te willen. Ze zitten maximaal opeengestapeld met circa 15 tot 20 kippen op een vierkante meter, drie hoog op lopende banden. De moederdieren zullen zelfs nog in kooien worden gehouden, waar we juist met het recente verbod op de legbatterij vanaf willen stappen.

Vragen SP Limburg over bevindingen Wakker Dier
De SP-fractie in Provinciale Staten van Limburg wijst er op dat in Noord-Limburg veel ophef bestaat over de bouwplannen voor deze stal. Inwoners vrezen voor hun gezondheid, de toename van verkeer, het volbouwen van het platteland en het verdwijnen van kleine boerenbedrijven. Thijs Coppus, fractievoozitter van de SP in Provinciale Straten stelt in een brief aan Gedeputeerde Staten (zie bijlage) dat, voordat er ook maar een spade in de grond is gestoken, de provincie Limburg dit bedrijf voor ruim 1 miljoen euro heeft gesponsord. Via het Liof heeft Kuipers Kip 1 miljoen euro ontvangen en samen met het rijk heeft de provincie Limburg nog eens 410.000 euro naar de initiatiefnemers overgemaakt. De SP vindt dit een kwalijke zaak omdat er ten tijde van de subsidieverlening nog onderzoeken moesten worden uitgevoerd en procedures doorlopen moesten worden. Naar buiten toe deed de overheid alsof er een zorgvuldige afweging moest worden gemaakt, terwijl aan de achterkant al miljoenen naar de initiatiefnemers gingen. Omdat de overheid zich al letterlijk heeft ingekocht wordt er op deze manier geen eerlijke procedure gevoerd. Met publiek geld zijn er immers als belangen ‘gekocht’.

In de brief vraagt de SP Limburg zich af welke bijdragen de initiatiefnemers van het Nieuw Gemengd Bedrijf hebben ontvangen; waarom de provincie Limburg het initiatief steunt terwijl er nog een aantal wettelijke procedures moeten worden doorlopen en de gevolgen voor de volksgezondheid nog onduidelijk zijn. Wat de financiële positie van de provincie betreft vraagt de SP Limburg wat de financiële gevolgen zijn voor de provincie Limburg als het Nieuw Gemengd Bedrijf niet wordt gebouwd en of er meer soortgelijke gevallen zijn waarbij de provincie Limburg financiële steun verleent voor nog nieuw te bouwen stallen, waarvoor de procedures nog moet worden doorlopen.

Vragen Henk van Gerven (SP Tweede Kamer) aan Henk Bleker
Ook SP-Kamerlid Henk van Gerven wil duidelijkheid omtrent de subsidies . Hij wil zo snel mogelijk van staatssecretaris Bleker weten of hij wist van de miljoenensubsidie aan een megastallencomplex in Grubbenvorst (zie bijlage). De afgelopen jaren zou dit complex ruim 2 miljoen hebben ontvangen van provincie, rijk en Europa. 'Toen ik Bleker vroeg naar dit project, zei hij dat hij dit onwenselijk vond. Maar nu blijkt het bedrijf subsidie te ontvangen van zijn ministerie. Dat maakt zijn beweringen volstrekt ongeloofwaardig.' Van Gerven: 'Het gaat om een bedrijf met een idiote omvang, zeker in een tijd waarin het besef groeit dat deze manier van dieren houden onhoudbaar is. Bleker leek dit langzaam maar zeker ook te gaan beseffen, maar het lijkt er nu op alsof hij mooie woorden sprak, maar deze veefabriek ondertussen in de subsidiepot liet graaien. De staatssecretaris heeft een hoop uit te leggen en moet de ontwikkeling van dit bedrijf stopzetten.' De SP'er wil onder meer van Bleker weten of hij op de hoogte was van de stroom aan subsidies die de afgelopen jaren zijn verstrekt. Daarnaast wil Van Gerven weten of het klopt dat het ministerie actief betrokken was bij de export van kennis over het bouwen van megastallen naar China. 'Hier proberen we een einde te maken aan deze gigastallen, omdat ze slecht zijn voor milieu en dier. Dan past het niet om in het buitenland uit te gaan leggen hoe zij dit ook kunnen gaan doen.'