Horst aan de maas

In America draait al jaren – nabij de kern van America - het mestverwerkingsbedrijf van Willems. Dat bedrijf zorgt voor enorme (stank)overlast voor de omwonenden. Klachten van omwonenden werden ‘per ongeluk’ genegeerd door de gemeente Horst aan de Maas en niet doorgestuurd naar de provincie, zoals feitelijk wel had gemoeten. Eén van de gevolgen: Willems kreeg vergunning voor een uitbreiding van de verwerking van mest, onder andere omdat er geen klachten zouden zijn geweest. Toen er ten lange leste alsnog onderzoek werd gedaan bij Willems, bleek er sprake van diverse overtredingen, die leidden tot het opleggen van een dwangsom, die Willems zou moeten betalen als hij de problemen niet snel genoeg op zou lossen.

Willems had slechts een vergunning voor de verwerking van 58.000 ton mest maar bleek in de praktijk illegaal veel meer mest te verwerken als toegestaan (in 2017 was dat 222.000 ton meer; in 2018 was dat 201.000 ton meer en in 2019 was dat 188.000 ton meer). En tegelijkertijd heeft hij een vergunning aangevraagd en gekregen (!) voor een forse uitbreiding van de mestverwerking, tot wel 450.000 ton! In een brief van de SP en andere partijen in de gemeenteraad aan B&W en de provincie Limburg van 19 mei 2020 werden vragen gesteld. En omwonenden tekenden bij de rechter beroep aan tegen het verlenen van een vergunning voor de uitbreiding van de mestverwerking.

In een gesprek van wethouder Kuijpers (D66/Groen Links) en Rudy Tegels (CDA) met omwonenden en de dorpsraad – waarbij de wel uitgenodigde Willems opmerkelijk genoeg niet kwam opdraven – kwam naar voren dat de gemeente Horst aan de Maas een fout heeft gemaakt (bouwblok verkeerd ingetekend)  die er toe heeft geleid dat de provincie de vergunning kon verlenen voor de uitbreiding. Ondertussen is ook duidelijk dat Willems – en daar gaat hij prat op – zeer goede relaties heeft met de bestuurders in de provincie. Dat blijkt. Uit de ‘fouten’ die door de gemeente worden gemaakt die moeilijk te herstellen zijn, de gemeente die een weg financiert naar het bedrijf van Willems en de coulante houding van de provinciale bestuurders, die regelmatig bij Willems op bezoek komen om diens mestverwerkingsbedrijf te komen bewonderen…

De klap op de vuurpijl kwam toen de rechter uitsprak dat Willems de door de provincie opgelegde dwangsom in verband met de wetsovertredingen (met name illegale mestverwerking) niet hoefde te betalen, omdat hij in het najaar toch ging uitbreiden, met toestemming van de provincie! Duidelijk werd dat de verantwoordelijke gedeputeerden Burlet (Forum voor Democratie) en Housman (PVV) onder één hoedje hadden gespeeld.

In een reactie op de vragen van de verschillende fracties in de gemeenteraad van Horst aan de Maas gaf B&W toe dat de situatie bij Willems zorgelijk was. Op de vraag hoe de gemeente denkt de gezondheidsschade bij de omwonenden te kunnen beperken, verschuilt B&W zich achter de provincie Limburg. In het najaar (oktober/november 2020) moet de gemeenteraad besluiten over een voorstel van B&W tot bestemmingsplanwijziging die Willems in zijn bedrijfsvoering tegemoet komt en daarmee feitelijk de omwonenden in de stank laat zitten. Het college excuseert zich in haar reactie op de vragen van de raad voor het feit dat zij de eerdere klachten van de buurt niet voldoende gehoord heeft en dat de provincie (daardoor) te lang heeft gewacht met handhaving.

Ook in Provinciale Staten van Limburg zijn vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten over de situatie. In de reactie op die vragen worden de gestelde vragen onvolledig of niet beantwoord en wordt informatie achtergehouden. De provincie is op verschillende manieren financieel verbonden met Willems. Zo krijgt Willems van de provincie heel veel geld uit een provinciaal innovatiefonds (LEF). Dat geld is onder andere besteed aan projecten van Willems in America, Odiliapeel en Zevenellen, een project in ontwikkeling voor een zogenoemde bio-transitiecentrale op een industrieterrein bij Buggenum. Voor de omwonenden is het duidelijk: de gedeputeerde die verantwoordelijk is voor handhaving en de gedeputeerde die de vergunning voor uitbreiding van de mestverwerkingscapaciteit heeft gezorgd, spelen – zoals direct na de rechtszaak tegen Willems ook al bleek - onder één hoedje. En de omwonenden kunnen ook hier naar gerechtigheid fluiten.