Horst aan de maas

De gemeente Horst aan de Maas heeft in de hoorzitting over de bezwaren tegen het verlenen van een exploitatievergunning opnieuw geprobeerd de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten de mond te snoeren. Net als bij de behandeling van bezwaren tegen Geodis op 25 oktober 2022 (lees hier het artikel over deze hoorziting) probeerde de gemeente opnieuw de werkgroep “niet-ontvankelijk” te laten verklaren en zo er voor te zorgen dat hun inbreng niet betrokken zou worden bij de beoordeling van de bezwaren. In dit geval komen de bezwaren van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten voort uit de enorme overlast die de omwonenden ervaren van de gehuisveste arbeidsmigranten op de locatie Horsterweg 57ab in Grubbenvorst.

Bezwaren
De Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten en de omwonenden – die talrijk aanwezig waren tijdens de hoorzitting – maken er groot bezwaar tegen dat de gemeente een exploitatievergunning verleende aan het uitzendbureau E&A. De omwonenden ervaren vrijwel dagelijks ernstige overlast van de gehuisveste arbeidsmigranten, die nauwelijks recreatiemogelijkheden aangeboden krijgen door E&A en daarom snel vertier zoeken buiten de locatie. E&A Logistiek BV – gevestigd in Tilburg - exploiteert de locatie in opdracht van een investeerder die het pand Horsterweg 57 in 2019 opkocht met als plan daar arbeidsmigranten te gaan huisvesten. Er was aan de vorige eigenaar van het pand een vergunning verleend voor het huisvesten van arbeidsmigranten. De SP-fractie in de gemeenteraad van Horst aan de Maas stelde daar vragen over. De gemeente Horst aan de Maas - zo bleek later - had echter verzuimd in de vergunning aan te geven hoeveel arbeidsmigranten maximaal gehuisvest mochten worden. Daar maakte de investeerder handig gebruik van. Hij bouwde langs het pand een lokatie er bij en startte met de huisvesting van maar liefst 190 arbeidsmigranten. Vanuit de buurt is daar jaren actie tegen gevoerd. Vooral ook omdat vanuit het pand enorme overlast (verkeersoverlast, inbraken, verstoring van de rust, enzovoorts) ervaren werd. En misschien nog belangrijker: omdat de arbeidsmigranten daar illegaal gehuisvest waren. De eigenaar en de exploitant van de lokatie, E&A Logistiek BV, hadden geen exploitatievergunning. Aanvankelijk steunde de gemeente de omwonenden door een last onder dwangsom op te leggen: de arbeidsmigranten moesten er weg zolang er geen exploitatievergunning verleend was. Die "last" werd nog twee keer verlengd, maar toen verraste de gemeente de omwonenden door de last in te trekken en alsnog een exploitatievergunning te verstrekken. Tegen die exploitatievergunning hebben de omwonenden en de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten een bezwaarschrift ingediend (lees hier het bezwaarschrift van de werkgroep).

Pleidooi tegen vergunningverlening
Tijdens de hoorzitting wees de woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, Paul Geurts, op het slechte gedrag van de beheerder, die nauwelijks maatregelen genomen heeft om overlast te voorkomen. Hij bekritiseerd de gemeente voor het altijd kiezen voor huisvesters en werkgevers van arbeidsmigranten en tegen de omwonenden. De omwonenden betwijfelen dat de situatie in de toekomst zal verbeteren, gezien het verleden van de beheerder en de gemeente. Er is weliswaar een WhatsApp-groep opgezet voor omwonenden om overlast te melden, maar in de praktijk reageert de exploitant met de opmerking dat de overlast veroorzakende arbeidsmigranten niet gehuisvest zijn op diens locatie. Dat is ook een argument dat de advocaat van de gemeente gebruikt tegen het bezwaar van de omwonenden, terwijl de gemeente zélf eerder toegegeven heeft de klachten te herleiden zijn tot personen die gehuisvest zijn op locatie Horsterweg 57ab. Later tijdens de zitting stelt de woordvoerder van E&A dat de omwonenden nauwelijks klachten melden. Dat wordt meteen verontwaardig weersproken door de aanwezige omwonenden. Geurts stelt sarcastisch de vraag of E&A hiermee de omwonenden er de schuld van geeft dat er niet gehandhaafd wordt.

In diens pleidooi wijst Geurts er op dat de omwonenden willen dat de beheerder Nederlands spreekt en serieus omgaat met klachten over arbeidsmigranten. De gemeente vindt het echter voldoende als de beheerder Duits of Engels spreekt. Geurts wijst er op dat er communicatieproblemen zijn en dat de beheerder geen verantwoordelijkheid voor het gedrag van de arbeidsmigranten.

Tenslotte stelt Paul Geurts dat – door de voorschriften die de gemeente heeft opgelegd aan E&A - de rechten van arbeidsmigranten ingeperkt worden, wat volgens de werkgroep in strijd is met mensenrechten en Unierecht. De werkgroep benadrukt dat zowel de belangen van omwonenden als arbeidsmigranten belangrijk zijn. Ze bekritiseren de gemeente voor het kiezen van economische voordelen boven deze belangen en vragen waarom de gemeente juridische dreigingen van de exploitant serieus neemt, maar de klachten van de omwonenden feitelijk negeert!

Weerwoord gemeente
De gemeente stelt in het weerwoord op het pleidooi van de werkgroep dat de exploitatievergunning verleent wordt om de gemeente juist handvatten te geven om handhavend te kunnen optreden indien er weer sprake is van overlast. Geurts wijst er namens de werkgroep op dat de voorschriften feitelijk een papieren werkelijkheid vertegenwoordigen. In de praktijk blijkt elke dag weer dat de gemeente en de beheerder nauwelijks actie ondernemen bij overlast. Bijvoorbeeld omdat klachten niet serieus genomen worden of omdat er een tekort is aan handhavers. De aanwezigen beamen die stelling en geven diverse voorbeelden van de gang van zaken.

Opvallend genoeg is het een ambtenaar van de gemeente zelf die aantoont dat de gemeente en de beheerder nauwelijks in staat zijn de overlast weg te nemen of te voorkomen en dat de voorschriften een papieren werkelijkheid vertegenwoordigen. Zij stelt tijdens de hoorzitting dat zij zelf Poolse is en wijst er op dat er sprake is van grote cultuurverschillen. Volgens haar is het voor Polen (en Roemenen) normaal buiten alcohol te drinken en dat in voorkomende gevallen ook te doen in de tuin van bijvoorbeeld de buren. Er dient dan ook meer werk gemaakt te worden van sociale integratie en de arbeidsmigranten moeten gewezen worden op de normen en waarden van de Nederlanders. Daarnaast vertelt ze dat de gemeente in gesprek is met de vele huisvesters in het gebied waarin ook de huisvestingslocatie van E&A zich bevindt, om te bespreken hoe zij zelf de overlast in kunnen perken. Ook daarmee wordt impliciet toegegeven dat de overlast gewoon doorgaat, ondanks de opgestelde voorschriften in de exploitatievergunning.

Wel of niet ontvankelijk?
De Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten heeft al talloze malen deelgenomen aan bezwarenprocedures tegen vergunningverlening door de gemeente Horst aan de Maas. Nadat de werkgroep haar ontvankelijkheid (belang) bij de voorliggende kwestie had aangetoond, accepteerde de  bezwarencommissie – en in het verlengde daarvan de gemeente – de werkgroep bij volgende bezwarenprocedures als belanghebbende. En ook bij procedures in een andere gemeente (gemeente Venlo) en bij de rechtbank werd de werkgroep als belanghebbende beschouwd. Bij de bezwarenprocedure met betrekking tot Horsterweg 57ab stelde de gemeente bij monde van de door haar ingeschakelde advocatenkantoor Hekkelman toch weer de ontvankelijkheid van de werkgroep ter discussie. Toen de woordvoerder van de werkgroep er op wees dat de gemeente en de commissie de werkgroep in voorgaande zaken steeds ontvankelijk had verklaard, kwam de woordvoerder van de gemeente met de verrassende verklaring dat uitzendbureau E&A die ontvankelijkheid ter discussie stelde en daar wilde de gemeente zich nu bij aansluiten! Een puur staaltje van “mond snoeren” volgens Paul Geurts, voorzitter van de werkgroep. Hij wijst er op dat de gemeente altijd de mondvol heeft over participatie van de burgers, maar als het er op aan komt wil de gemeente de burgers en de werkgroep de mond snoeren. Daarmee stelt de gemeente zich tegenover haar eigen burgers, terwijl ze op andere momenten de inbreng van bijvoorbeeld de werkgroep gebruikt om haar beleid te legitimeren. “Feitelijk”, zo stelt de woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, betekent de opstelling van de gemeente een schoffering van de burgers, die het vertrouwen in de gemeentelijke overheid sowieso al dreigen te verliezen (of al verloren hebben)!

Zie voor het volledige pleidooi de pleitnota in de bijlage.

Bijlage: 

Pleitnota Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten