Behandeling bezwaren buurt, Behoud de Parel en Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten tegen komst 'blokkendoos' Geodis

27 oktober 2022

Behandeling bezwaren buurt, Behoud de Parel en Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten tegen komst 'blokkendoos' Geodis

Dinsdagavond 25 oktober 2022: de raadszaal in het gemeentehuis. Op de publieke tribune zo’n twintig buurtbewoners uit Sevenum (Zeesweg e.o.), achter de microfoons vertegenwoordigers van Geodis, een wereldwijd opererend distributiebedrijf; de vertegenwoordiger van de bewoners, Adri Lukker; Andries Brandsma namens vereniging Behoud de Parel; Paul Geurts namens Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten; vertegenwoordigers van de gemeente Horst aan de Maas en in het midden de leden van de Commissie Bezwaar en Beroep. Aan de orde is de behandeling van de bezwaren van bewoners, de vereniging Behoud de Parel en de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten tegen de plannen van Geodis om de zoveelste “blokkendoos” te bouwen binnen Greenport vlak bij de woningen in de buurt.

Wel of niet ontvankelijk?
Nadat commissievoorzitter Mr. Engelen de procedure voor de behandeling van de bezwaren heeft uitgelegd, geeft hij aan dat de gemeente in haar verweerschrift heeft gesteld dat een groot aantal bewoners én de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten volgens haar “niet ontvankelijk” zijn en dus dat hun inbreng niet betrokken zou mogen worden bij de beoordeling van de bezwaren. Paul Geurts, de woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, is het niet eens met het standpunt van de gemeente. Eerder heeft hij de commissie al laten weten waarom de werkgroep wél ontvankelijk is (zie bijlage). Maar hij wil daar nog iets aan toevoegen (zie bijlage). Hij wijst er op dat de gemeente altijd de mondvol heeft over participatie van de burgers, maar als het er op aan komt wil de gemeente de burgers en de werkgroep de mond snoeren. Daarmee stelt de gemeente zich tegenover haar eigen burgers ten faveure van een groot internationaal bedrijf van buiten de gemeente. Terwijl ze op andere momenten de inbreng van bijvoorbeeld de werkgroep gebruikt om haar beleid te legitimeren. De gemeente had er ook voor kunnen kiezen zich niet tegenover de burgers op te stellen, maar samen met hen tegen de plannen van Geodis in te gaan. Dat zou ook in lijn zijn met de motie van de gemeenteraad, waarin opgeroepen wordt te stoppen met de bouw van de blokkendozen, die het landschap vernielen en vrijwel uitsluitend werkgelegenheid creëren voor arbeidsmigranten (in dit geval bijna 400). Geurts stelde in zijn betoog dat door de opstelling van de gemeente tegenover haar burgers, dat het vertrouwen van die burgers in de gemeentelijke overheid nog verder onder druk komt te staan.
In de reactie van vertegenwoordiger Tummers van de gemeente Horst aan de Maas moest het verzoek van de gemeente de burgers en de werkgroep niet ontvankelijk te verklaren (zie verweer gemeente in de bijlage) louter gezien worden als een juridische stap, om te voorkomen dat in de toekomst anderen zich als “groep” presenteren bij klachtenzittingen. Waar Geurts vervolgens over opmerkte dat de gemeente het verzoek om de burgers niet ontvankelijk te verklaren helemaal niet hoeft te doen en dat dat ook geen consequenties hoeft te hebben voor volgende klachtzittingen over andere onderwerpen. “Feitelijk”, zo stelt de woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, betekent de opstelling van de gemeente een schoffering van de burgers.

Bezwaren omwonenden
Na deze discussie over ontvankelijkheid kreeg Adri Lukker, één van de bewoners, het woord (zie bijlage). Lukker woont op zo’n 50 meter van het geplande gebouw en opende zijn betoog dan ook als volgt: “Ik sta hier omdat ons huis op de Zeesweg, waar we al bijna 40 jaar wonen, als Geodis vrij spel krijgt letterlijk in de schaduw van een milieuvervuilende logistieke kolos komt te liggen. Waarna hij de ontwikkelingen van de laatste jaren schetste. Het open landschappelijke karakter verdween en op basis van het neoliberale gedachtegoed lanceerde oud Gedeputeerde Driessen (CDA) uit Horst nieuwe planologische ideeën. Eerst zouden er tuinbouwkassen komen en als die verouderd waren, in 2040, zou er industrie komen. Ook werd beloofd fat er een natuurgebied van enkele honderden meters breed komen westelijk van het industriegebied. In 2009 werd besloten dat natuurgebied op te offeren voor werkgelegenheid, maar werd nog wel een groenstrook van 200 meter breed beloofd. Later, nadat Sevenum was opgegaan in de gemeente Horst aan de Maas, werd dat gereduceerd tot 80 meter. En nu is dat strookje nog smaller geworden! Vervolgens licht Lukker toe op welke wijze de plannen van Geodis ingrijpt op de levenssfeer van de omwonenden: lichtoverlast; een luchtbrug waardoor mensen inkijk hebben in huis en tuin; verkeersoverlast inclusief laden en lossen, uitstoot van fijnstof die daarmee gepaard gaat en de geluidsoverlast. Op een aantal van die punten heeft de gemeente in haar verweer gesteld dat ze geen onderdeel uitmaken van het “toetsingskader”.
Wat later tijdens de zitting ontstaat discussie tussen de commissie, Geodis en Tummers als de vertegenwoordiger van de gemeente over zaken die te maken hebben met dat toetsingskader. Op de vraag van de commissie waarom er aan het gebouw een ronde uitstekende gevel is toegevoegd – waardoor het gebouw flink langer wordt – antwoordt de architect van Geodis dat dit om esthetische redenen is gedaan. De ronding zorgt er voor dat het gebouw er niet meer als een doos uitziet, wat bij de omwonenden tot meer acceptatie zou moeten leiden (vergelijkbaar met de stelling dat een strik om een drol ook tot meer acceptatie zou leiden…). Waarop de voorzitter van de commissie richting Tummers aangeeft dat ethische motieven om af te wijken van de regels niet behoort tot de bevoegdheid van de gemeente. Overigens legt commissievoorzitter Engelen meteen zelf de “oplossing” van dit probleem in de mond van Tummers: de gemeente dat wel kan regelen via de “kruimelregeling”. In plaats van te oordelen dat dus niet voldaan wordt aan de bepalingen. Tummers zegt natuurlijk snel toe dat de gemeente de suggestie nader gaat overwegen…

Bezwaren vereniging Behoud de Parel
Andries Brandsma voerde het woord namens vereniging Behoud de Parel (zie bijlage). Hij ging vooral in op de manier waarop de gemeente Geodis daar waar normaalgesproken afwijkingen van de regels mondjesmaat en goed onderbouwd worden toegelaten nu door de gemeente klakkeloos geaccepteerd worden. De gemeente staat bijvoorbeeld toe dat het gebouw onnodig massief is en dat het gebouw te dicht bij de perceelgrens staat. Ook laat de gemeente zaken toe die niet toegelaten zouden mogen worden, zoals het overschrijden van de geurzone en geluidscontouren. In commentaar op deze opmerking van Brandsma stelt de vertegenwoordiger van Geodis – die de bal toegespeeld krijgt door mevrouw Tummers (vertegenwoordiger gemeente) die niet weet hoe het precies zit – dat de laaddocks die binnen de stankcirkel liggen, geen probleem opleveren. Omdat die voldoende afgesloten zijn, zouden de werknemers die daar aan het lossen en laden zijn geen last hebben van de stank en andere uitstoot. Een op de publieke tribune aanwezige bewoner die vrachtwagenchauffeur is, ontkracht dat verhaal meteen. Hij meldt dat de afdichting van de laaddocks geur en stank absoluut niet tegenhouden en dat de chauffeurs meestal buiten moeten wachten en dus in de stank staan. Brandsma stelt verder dat de gemeente oogluikend toestaat dat gemeentelijke verplichtingen, zoals het leggen van zonnepanelen op het dak van het bedrijf, niet nagekomen worden door Geodis. Ook de verplichte landschappelijke inpassing laat te wensen over, volgens de woordvoerder van Behoud de Parel. “Een onbegroeide wal is geen landschappelijke inpassing, maar het opzetten van een badkuipjesland, waar Greenport ook van de buitenkant op lijkt”, aldus Brandsma. Hardop vraagt Andries Brandsma af waarom er nog regels opgesteld worden als de gemeente alles negeert wat mis is aan de vergunningaanvraag: “Als toch alles wat krom is, recht gepraat wordt, heeft u geen liniaal nodig”. Tenslotte merkt hij op dat de natuurvergunning net drie dagen eerder is aangevraagd, wat op zich niet logisch is, wat door Brandsma gekwalificeerd wordt als een regeltrucje. “In feite zijn we hiermee een nieuwe categorie van PAS-melders aan het opzetten”, sneert Brandsma richting Geodis. De directeur van Geodis, Van den Assen, hierdoor geprikkeld, bezweert dat het niet om een trucje gaat. Geodis wil volgens hem juist zorgvuldig te werk gaan en er voor zorgen dat de procedures waarbij de provincie betrokken is (zoals het geval is bij het verlenen van de natuurvergunning) niet kruist met de procedure waar de gemeente bij betrokken is (omgevingsvergunning).

Bezwaren Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten
Tenslotte kreeg Paul Geurts als vertegenwoordiger van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten het woord van de voorzitter. Allereerst bestreed Geurts de stellingname van de gemeente in haar verweer dat de grote impact die de komst van zo’n 400 arbeidsmigranten die voor Geodis gaan werken geen onderdeel uitmaken van de beoordeling van de vergunningaanvraag (zie bijlage). Hij stelde dat de komst van arbeidsmigranten niet los gezien kan worden van de komst van Geodis naar Sevenum. Geurts wijst er op dat de gemeenteraad een motie heeft aangenomen waarin stellinggenomen wordt tegen de komst van dit soort grote distributiebedrijven, juist vanwege de komst van grote aantallen arbeidsmigranten. Volgens Geurts mag je van de overheid verwachten dat zij kijkt naar het totale beleid en niet alleen naar de beperkte belangen van Geodis. Zeker omdat het gemeentebestuur door de burgers aan het roer zijn gezet om hun belangen te dienen. En daarbij moet de gemeente zich niet verschuilen achter de juridische regeltjes. Geurts riep ook de commissie op bij de beoordeling van de klachten niet alleen strikt naar die regeltjes te kijken, maar ook naar het grotere geheel en de verdergaande belangen van gedupeerden, als de plannen door zouden gaan. In een reactie van de advocaat van Geodis, Jan de Heer, betoogde deze, dat hij begrip had voor “de reële zorgen” van de burgers en de werkgroep, maar de commissie zou die toch buiten beschouwing moeten laten, omdat ze niet tot het toetsingskader zouden behoren. De hoofddirecteur van Geodis, Marc van den Assen, wees er op dat bij het bedrijf naast de arbeidsmigranten toch ook zo’n 120 mensen uit de regio met een middelbare en hogere opleiding werken, waarvan de banen met de komst van Geodis naar Sevenum behouden zouden blijven. Die medewerkers zijn volgens Van den Assen trots op het feit dat ze bij Geodis werken.
Het tweede punt dat Paul Geurts namens de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten inbracht ging over het zogenoemde “omgevingsgesprek”. Geurts wees er op dat de gemeenteraad op 20 april 2021 de richtlijnen voor zo’n omgevingsgesprek vastgesteld heeft. Aan de richtlijnen die daarin opgenomen zijn, heeft Geodis op meerdere punten niet voldaan (zie bijlage). De gemeente stelt dat Geodis wel aan de door de gemeente opgestelde regels gevolg heeft gegeven. Daarbij verwijst de vertegenwoordiger van de gemeente naar het verslag van het voorgangsgesprek dat Geodis heeft ingeleverd. Maar al bij dat verslag zélf zijn de richtlijnen niet toegepast! Zo staat in de richtlijnen dat verslag ondertekend dient te zijn door de belanghebbenden ter bevestiging van de inhoud, vooraleer de vergunningaanvraag in behandeling wordt genomen. Maar die handtekeningen ontbreken! Dat er feitelijk geen écht omgevingsgesprek heeft plaatsgevonden blijkt wel uit het feit dat het bedrijf zélf spreekt over “kennismakingsgesprekken”. In die kennismakingsgesprekken heeft het bedrijf haar plannen ontvouwt en konden bewoners ter plekke kritische kanttekeningen plaatsen. Maar tot een echt gesprek is het daarna niet meer gekomen. En de gemeente zelf heeft een steek laten vallen door de belanghebbenden niet voorafgaande aan het gesprek – conform de richtlijnen - te informeren over de plannen (via een zogenaamde impactanalyse, een DSO en een informatiekaart). De woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten verwijt de gemeente (die aan had moeten geven wie belanghebbenden zijn) en Geodis verder dat Geodis de werkgroep als belanghebbende niet uitgenodigd heeft voor het omgevingsgesprek.
Geurts wijst er in zijn betoog op dat de werkgroep intensief betrokken is geweest bij de ontwikkeling van de richtlijnen. De werkgroep betreurt dat keer op keer blijkt dat de gemeente de juiste handelwijze nauwelijks of niet bewaakt. Naar de mening van Geurts zou daar door het College van B&W verantwoording over afgelegd zou moeten worden. In ieder geval, zo meent hij, zou het niet nakomen van de richtlijnen er toe moeten leiden dat de commissie B&W adviseert de vergunning in te trekken. Directeur Van den Assen van Geodis wijst er in zijn reactie op het betoog van Geurts op dat Geodis wel degelijk rekening heeft gehouden met kritiek van de omgeving. Zij houden rekening met alle stakeholders en nemen de regels serieus en voeren ze uit, aldus de directeur. In de praktijk had Geodis het gebouw anderhalf keer zo hoog kunnen bouwen, maar dat hebben ze niet gedaan. En er is al een grondwal (tegen eventuele geluidsoverlast) aangelegd. Even later blijkt dat die grondwal feitelijk een voorwaarde is en niet door Geodis is aangelegd, maar door Greenport. En dan ook nog eens zonder deugdelijke beplanting! Vanuit de publieke tribune wordt gevraagd hoe die afgedwongen kan worden. Van den Assen stelt dat de bewoners daar Greenport of de gemeente op aan kunnen spreken. Waarop Andries Brandsma opmerkt dat dit niet opgenomen is in de vergunning en dat er dus ook geen handhaving op plaats kan vinden. Wat de dialoog met de omgeving betreft, geeft Van den Assen verder aan, dat de buurt wel degelijk een onderhandelingspositie zou hebben. Ook als de vergunning verleend is, wil Geodis de omgevingsgesprekken met de omwonenden voortzetten. Waarop Geurts opmerkt dat die omwonenden dan helemaal geen gelijkwaardige positie meer hebben, want Geodis hoeft zich van op- of aanmerkingen (in ieder geval juridisch) niets meer aan te trekken… Van den Assen bezweert dat Geodis het tegendeel zal gaan bewijzen.

Planschade? Voor rekening van de belastingbetaler!
Aan het einde van de zitting kwam de vraag naar voren of de gemeente een overeenkomst heeft gesloten met Geodis over de vergoeding van planschade. Met zo’n overeenkomst wordt bepaald dat bij een eventuele claim van omwonenden dat zij schade hebben ondervinden als gevolg van het realiseren van de plannen van Geodis, Geodis de kosten van die claim dient te voldoen. Mevrouw Tummers, de vertegenwoordiger van de gemeente, antwoordde dat er geen overeenkomst is afgesloten. Paul Geurts, woordvoerder van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten, concludeerde hardop dat dit betekent dat de gemeenschap, de belastingbetalers dus, straks eventuele schade voor omwonenden, aangebracht door Geodis, moeten betalen. De commissievoorzitter bevestigde die conclusie…

Beluister hieronder de zitting van de Commissie Bezwaar en Beroep: