Horst aan de maas

De Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten heeft zich aangesloten bij de landelijke stichting i.o "Bewonersbelangen Arbeidsmigratie", waarmee de mensen die zich in vele gemeenten zorgen maken over de massale hoeveelheden benodigde en gehuisveste arbeidsmigranten hun krachten bundelen. Op dinsdag 27 februari 2024 heeft de nieuwe stichting een gezamenlijke notitie ("een blik arbeidsmigranten") en een brief uit Horst aan de Maas overhandigd aan de Tweede Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Den Haag. Doel is te laten zien dat de grenzen zijn bereikt van de industrie die gebaseerd is op het gebruik van arbeidsmigranten. In de te overhandigen notitie worden aanbevelingen gedaan voor aanpassingen in het arbeidsmigratiebeleid.

Bij de overhandiging vertegenwoordigden Sonja van Giersbergen (SP Horst aan de Maas) en Mathieu Tacken de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten Horst aan de Maas. Zij spraken samen met de andere vertegenwoordigers van de Stichting met de Kamerleden Bart van Kent (SP), Patijn en Timmermans (Groen Links/PvdA), Aartsen (VVD), Van Oostenbruggen (NSC) en Keijzer (BBB).

De aanbieders van de petitie vertelden de aanwezige politici dat ze steeds hetzelfde zien gebeuren. Omwonenden, ergens in Nederland, die overvallen worden door gemeentelijke plannen voor grote complexen voor arbeidsmigranten. Plannen die dan vaak al zo ver zijn gevorderd, dat ze moeilijk nog zijn te stoppen of aan te passen.

Ze hebben zich verenigd omdat omwonenden steeds tegen dezelfde problemen oplopen en steeds weer zelf het wiel moeten uitvinden. Een inspraakronde in de gemeenteraad lijkt vaak meer voor de vorm dan dat het invloed heeft. Marly van Leeuwen uit Vrilkhoven: ,,Iedereen stuit steeds op dezelfde trucjes: geheimhouding door het gemeentebestuur, bangmakerij dat er een een enorme claim komt van commerciële partijen als het plan niet meer doorgaat. En het frame dat een complex tijdelijk is, maar hoe tijdelijk is tien of vijftien jaar?”

Als stichting willen ze zoveel mogelijk lokale comités vertegenwoordigen en bijstaan met advies. ,,We willen een gesprekspartner worden voor alle overheden: van lokaal, via landelijk tot aan Europa.” En dat willen ze, zo benadrukt de stichting, niet alleen omdat de hotels toevallig in hun eigen dorpen komen. Ze zijn geen zogeheten nimby’s (not in my backyard, niet in mijn achtertuin, red.). ,,Het gaat ons ook om het welzijn van de arbeidsmigranten”, zegt Mathieu Tacken van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranbten uit Horst aan de Maas. ,,Die hotels worden neergezet op plekken waar je daarvoor vaak niet mocht bouwen: tussen de industrie, tussen de windmolens, op vervuilde grond. Die mensen worden ook maar gebruikt.”

In de petitie staan zestien ‘beleidsaanbevelingen’ die het leven van omwonenden én arbeidsmigranten beter zouden moeten maken. Zo stelt de stichting voor dat alle nieuwe arbeidsmigranten worden gescreend op hun achtergrond of eventuele criminele verleden, voordat ze in Nederland aan de slag gaan. ,,Om te voorkomen dat criminelen die in hun eigen land niet meer aan de bak komen hierheen komen.”

Een andere aanbeveling is het volledig loskoppelen van werk en huisvesting. Officieel is die scheiding tussen huisvester en uitzendbureau er al, maar in praktijk hebben de bedrijven soms alsnog dezelfde eigenaar. ,,Zo verliezen de arbeiders direct hun woonruimte als hun baan plots ophoudt”, zegt Van der Tempel. ,,Ik heb het zien gebeuren met een zwangere vrouw, die stond gewoon op straat. Dat moeten we toch met zijn allen kunnen voorkomen?”

De aanbevelingen in de beleidsnotitie (zie voor de volledige nota de bijlage) - op een rijtje:

1. Het organiseren van de ontmanteling van alle misleidende constructies voor arbeidsmigranten. Laat de kosten hiervoor dekken door een belasting voor de inlenende werkgevers.
2. Zorg voor een eerlijke beloning op basis van reguliere cao’s en handhaaf dat.
3. Zorg voor het naleven van de wettelijke eisen aan tijdelijke arbeidscontracten en handhaaf dat.
4. Verplicht het screenen van arbeidsmigranten op hun achtergrond en eventuele criminele verleden op kosten van de werkgever of arbeidsbemiddelaar.
5. Behoud de verplichting voor arbeidsmigranten om zich als tijdelijk inwoner te registreren in de gemeentelijke Basisregistratie Personen (BRP) wanneer zij langer dan vier maanden in Nederland verblijven. Of bij het RNI (Registratie Niet Ingezetenen) indien zij korter dan vier maanden in Nederland verblijven. Deze registratie is vereist voor zowel EU- als niet-EU
burgers. Handhaaf, en laat de kosten hiervoor dekken door een gemeentelijke belasting voor inlenende werkgevers.
6. Het verplicht stellen van een werkvergunning af te geven door de gemeente.
7. Het verplicht registreren van elke arbeidsmigrant door de werkgever in een publiek toegankelijk register (binnen de AVG).
8. Het verplicht stellen van integratie en inburgering voor arbeidsmigranten die langer dan vier maanden in Nederland verblijven op kosten van de inlenende werkgever.
9. De organisatie van short-stay huisvesting van arbeidsmigranten moet voorbehouden zijn aan gespecialiseerde huisvestingsbedrijven, die op geen enkele manier statutair verbonden zijn aan inlenende bedrijven of uitzendorganisaties.
10. Het scheiden van inlenende bedrijven, arbeidsbemiddeling en huisvesting top op UBO niveau.
11. Short-stay huisvesting is nooit langer dan vier maand. Handhaaf dat.
12. Het zorgen dat woningen in de particuliere sector niet verhuurd worden aan vier of meer arbeidsmigranten. Regelgeving betreft veiligheid en huurtarieven conform reguliere kamerverhuur (aan studenten) en dit handhaven.
13. Bied opvang aan dakloze arbeidsmigranten en leg de kosten hiervan via een heffing op aan bedrijven die gebruik maken van arbeidsmigranten.
14. Zorg voor een toelatingssysteem en certificeringsplicht voor uitzendbureaus met het verlenen van een vergunning op basis van naleving van wet- en regelgeving.
15. Forse boetes voor inlenende bedrijven die met niet-gecertificeerde bureaus in zee gaan.
16. Naleving wordt gecontroleerd door een onafhankelijke inspectie instelling die jaarlijks rapporteert.

SP-Kamerlid Bart van Kent naar aanleiding van de aanbieding van het "blik" arbeidsmigranten:

Bijlage: 

'petitie' van Stichting Dossier Arbeidsmigranten i.o.