Horst aan de maas

Het college van Gedeputeerde Staten (GS) van de provincie Limburg wil dat er meer grootschalige logiesgebouwen voor buitenlandse arbeiders worden gebouwd. GS schrijven dit in haar nieuwe beleidsnotitie ‘huisvesting arbeidsmigranten’. Naast de aanbeveling om buitenlandse werknemers in grootschalige complexen te huisvesten pleit GS ook voor huisvesting in nieuwbouwwoningen in woonwijken en wordt de verantwoordelijk te veel bij de gemeenten en de werkgevers neergelegd. De SP in Provinciale Staten is het hier niet mee eens en pleit voor een actievere houding van de provincie en goede en kleinschalige huisvesting in of nabij de woonkernen.

De afgelopen jaren zijn steeds meer mensen uit Oost-Europa naar Limburg gekomen om hier te werken. Een groeiende groep mensen kiest er voor om zich definitief in Nederland te vestigen. Deze situatie doet sterk denken aan de jaren ’50 en ’60, waarin grote groepen gastarbeiders uit Zuid-Europa, Turkije en Marokko naar Nederland kwamen om hier te werken. Een groot deel van deze mensen werd weggestopt in barakken, ver weg van de samenleving. Toen steeds meer gastarbeiders er voor kozen om zich definitief in Nederland te vestigen, verhuisden ze naar woonwijken waar ze tussen hun landgenoten kwamen te wonen. Nog steeds worden de oorspronkelijke gastarbeiders, hun kinderen en de hele Nederlandse samenleving geconfronteerd met de negatieve gevolgen van dit beleid.

Alles wijst er op dat we weer dezelfde fouten gaan maken bij de huisvesting en inburgering van gastarbeiders uit Polen en andere Oost-Europese landen. Uitzendbureaus als Otto kopen voormalige kazernes en campings op en huisvesten soms 1000 mensen op een terrein, ver weg van de samenleving.

In andere gevallen kopen werkgevers en uitzendbureaus huizen in woonwijken op. In deze woningen worden soms 10 tot 12 mensen voor een aantal weken gehuisvest. Doordat er meestal geen sprake is van continuïteit of contact met de buurt, is er vanuit de buurtbewoners alleen maar (vaak terecht) onbegrip voor de situatie.

Een derde mogelijkheid voor werkgevers is het huisvesten van de arbeiders op eigen terrein. Hierdoor bivakkeren de werknemers vaak 24 uur per dag op het terrein van de werkgever en worden ze in alle gevallen afhankelijk van de werkgever, een onwenselijke situatie.

Het idee dat we mensen op een zo goedkoop mogelijke manier en met zoveel mogelijk moeten huisvesten is gewoonweg onfatsoenlijk. Het sluit ook niet aan op de bevindingen van een eerder onderzoek dat de gemeente Horst aan de Maas - toen nog onder leiding van de huidige gouverneur Frissen - onder druk van de SP-fractie in die gemeente heeft laten verrichten. Dat onderzoek pleitte voor goede huisvesting en opvang en wees huisvesting op het terrein van de werkgevers af. De mensen die hier komen werken, steunen onze economie en verlaten huis en haard om hier te komen werken. Hierdoor is er in landen als Polen een groot gebrek aan goede arbeidskrachten die het land verder op kunnen bouwen. Wanneer Nederlandse werkgevers er voor kiezen om deze mensen hier naartoe te halen, dan moeten ze ook de verantwoordelijkheid nemen om samen met de provincie, de gemeenten en woningcorporaties voor goede en betaalbare huisvesting te zorgen.

Ondertussen wordt er in de gemeentehuizen en in het provinciehuis vooral gewerkt aan nieuwe beleidsplannen en beleidsregels, zonder dat er goed naar de praktijk wordt gekeken.

De provincie streeft er naar om de gemeenten zoveel mogelijk vrijheid te geven in het zoeken naar oplossingen voor de huisvesting van haar buitenlandse werknemers. Hierdoor moeten alle gemeenten zelf het wiel uit gaan vinden en is de kans groot dat er voor de gemakkelijkste oplossing wordt gekozen; de verantwoordelijkheid afschuiven naar de werkgevers. Op deze manier wordt de hete aardappel steeds maar weer doorgegeven en verandert er niets.

Begin vorige eeuw kwamen duizenden arbeiders van heinde en verre naar Zuid-Limburg om daar in de mijnen te werken. In plaatsen als Brunssum, Heerlen en Kerkrade verrezen nieuwe tuinsteden waarin de arbeiders een goed onderdak werd geboden. Deze denkwijze zou een prima uitgangspunt vormen voor de huisvesting van de mensen die vanuit Oost-Europa hier naartoe komen. In samenwerking met woningcorporaties en werkgevers, kunnen de gemeenten er prima voor zorgen om voor goede en blijvende woningbouw voor Oost-Europese werknemers. Ideeën genoeg, nu nog de wil.

Als het aan de SP ligt dan neemt de provincie het voortouw bij de huisvesting van buitenlandse werknemers. Samen met de gemeenten, woningbouwverenigingen en werkgevers moet er worden gekeken naar blijvende oplossingen voor de huisvesting van buitenlandse arbeiders.