Horst aan de maas

"Het beleid van de gemeente Venray met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten loopt achter de feiten aan!" Dat merkte Paul Geurts (voorzitter Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten) op tijdens de uitzending van het Limburgse radioprogramma "De Stemming" op zondagmorgen 17 december 2023. In dat programma ging Geurts in discussie met de wethouder van Venray, Wim de Schryver (VVD). Aanleiding: mistoestanden bij de huisvesting van arbeidsmigranten op camping "De Zwaluw" in IJsselsteijn én het op 12 december 2023 door de gemeenteraad van Venray vastgestelde beleidsplan voor de huisvesting van arbeidsmigranten met als titel "Gewoon zoals het hoort" (zie voor het beleidsplan de bijlage).

Op Camping "De Zwaluw" in IJsselsteijn huisvest uitzendbureau RMS zo'n 130 arbeidsmigranten in kleine soms smerige chalets. Als ze hun werk verliezen dan worden ze meteen uit het chalet gezet. Dat overkwam onlangs nog vier Roemenen, waarvan één een hoogzwangere vrouw, die van het ene op het andere moment hun koffers konden pakken en van het campingterrein  werden gezet. NRC publiceerde er 9 december een artikel over. Tijdens de raadsvergadering in Venray kwam het incident vaker terug tijdens de discussie.

In de Venrayse gemeenteraadsvergadering van 12 december 2023 stemde uiteindelijk de meerderheid in met het beleidsplan. De SP-fractie liet weten het niet eens te zijn met het voorstel van B&W en stemde tegen. SP-woordvoerder Elianne Sweelsen vindt het onbestaanbaar dat de ondernemers die de arbeidsmigranten naar Nederland halen, profiteren door flinke winsten te behalen over de rug van deze mensen en de lasten afwentelen op de samenleving. Ook het nieuwe verdienmodel van huisvesters van arbeidsmigranten werd door de SP-woordvoerder gehekeld. Die huisvesters vragen vaak buitensporige huurprijzen. Voor de SP stond de vraag centraal of we een samenleving willen inrichten waarin het normaal wordt gevonden om mensen van heinde en verre te halen om zich hier tegen heel lage lonen kapot te werken (zie voor het hele verhaal en de vragen van de SP de bijlage). Overigens stemde de SP-fractie - samen met een meerderheid in de raad - wél voor een wijziging in het voorstel van B&W: de gemeente mag in een gebied van 2,5 kilometer nooit meer dan 400 arbeidsmigranten huisvesten. In het voorstel van B&W werd gepleit voor huisvestingslocaties tot een maximum van 750 arbeidsmigranten! Dát wees de gemeenteraad dus af.

In het L1-programma "De Stemming" wees Paul Geurts erop dat arbeidsmigranten veelal in het buitengebied gehuisvest worden in grote kampen, in woonwagens of containers, met velen op elkaar gepakt in veel te kleine kamers. Terwijl de bestuurders altijd roepen dat de arbeidsmigranten moeten integreren in de samenleving. Dat lukt op die manier natuurlijk niet. Ook wees hij op de driedubbele afhankelijkheid van arbeidsmigranten: uitzendbureaus halen hen op in hun land van herkomst, plaatsen ze bij een werkgever en bieden ze huiisvesting aan. Gaat het mis op het werk, dan worden ze ontslagen en verliezen ze meteen hun huisvesting en vaak hebben ze dan te weinig geld om terug te gaan naar hun eigen land. Dat leidt tot steeds meer dakloze arbeidsmigranten in Noord-Limburg. Nog onlangs werd een dakloze arbeidsmigrant, die bivakkeerde op een maisveld, overreden door een hakselaar, met de dood als gevolg. Wat werk betreft gaat het om (te) laagbetaald onregelmatig werk.

VVD-wethouder De Schryver was het verrasend vaak eens met Geurts. Hij wees er op dat hij in veel situaties te weinig (wettelijke) middelen heeft om mistoestanden als bij Camping "De Zwaluw" in IJsselsteijn aan te pakken en signaleert dat veel uitzendbureaus een leger advocaten inschakelt om de aanpak van de gemeente te frustreren. Met het nieuwe beleidsplan hoopt de wethouder meer middelen ter beschikking te krijgen.

Geurts merkt op dat het nieuwe beleid van Venray achter de feiten aanloopt. Met het beleid van Venray wordt het probleem aan het eind van de keten aangepakt. Volgens Geurts moet je aan het begin van de keten beginnen: bij de instroom van arbeidsmigranten. De voorzitter van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten wees er op dat andere gemeenten wel al maatregelen nemen tegen de instroom. Zo heeft Horst aan de Maas onlangs besloten "nee, tenzij" als uitgangspunt te nemen: er wordt geen vergunning meer verleend voor huisvestingsplannen, óf het zou persé noodzakelijk moeten zijn. In Peel en Maas is besloten dat er niet meer dan 10% van de bevolking mag bestaan uit arbeidsmigranten en die grens is nu overschreden. Dus mogen er geen arbeidsmigranten meer gehuisvest worden in de gemeente. Ondertussen blijft de gemeente Venray gewoon doorgaan met het faciliteren van bedrijven om nog meer arbeidsmigranten naar Venray toe te halen. Met zo'n beleid bestaat de bevolking van Venray in 2030 voor een kwart uit arbeidsmigranten. Eenzelfde percentage zou in 2030 in Horst aan de Maas vast te stellen zijn, als de instroom niet beperkt wordt.

VVD-wethouder De Schryver is het met Geurts eens dat er een nieuw arbeidsmarktbeleid gemaakt moet worden waarbij bedrijven aangetrokken worden die geen beroep doen op goedkope arbeidsmigranten. En de bevolking moet meer betrokken worden bij plannen voor huisvesting van arbeidsmigranten. Wat dat laatste betreft geeft Geurts aan dat de pogingen in Horst aan de Maas om omwonenden te betrekken bij de plannen vaak een wassen neus zijn. Mensen mogen wel meepraten, maar vervolgens trekt de initiatiefnemer er zich niets van aan en moet de gemeente tóch vergunning verlenen als verder voldaan wordt aan wettelijke regeltjes. Wat hem betreft zouden gemeentebesturen veel meer lef moeten tonen en de randen van de wet op moeten zoeken om zaken dwingender op te leggen. Met die conclusie van Geurts werd het item afgesloten.

Luister hier naar het programma "De Stemming" van L1 van 17 december 2023 (item over de uitbuiting arbeidsmigranten meteen aan het begin van het programma).

Bijlage: 

Beleidsplan gemeente Venray - "Gewoon zoals het hoort"

Commentaar SP Venray op Beleidsplan Huisvesting Arbeidsmigranten Venray