Horst aan de maas

1e termijn
Meneer de Voorzitter, Politiek is keuzes maken. Een open deur. Maar op het moment dat gesneden moet worden in budgetten, wordt pas echt duidelijk wat dat inhoudt. Dan komen de verschillen het scherpst naar voren. Politiek is keuzes maken. Ook vandaag weer. En het moge duidelijk zijn dat de keuzes van het college en de haar ondersteunende fracties vaak afwijken van de keuzes die de SP maakt.

Laten we de verschillen maar eens nader bekijken:
Op ruimtelijk en economisch gebied kiest B&W voor grootschalige projecten zoals bijvoorbeeld Californië en Floriade. Onder het mom van een anticyclisch beleid. Zeker het laatste project, de Floriade, is juist een schoolvoorbeeld van niet anticyclisch beleid, omdat de investeringen (en daarmee de impuls aan de economie) pas zal plaats vinden op het moment dat we conjunctureel al weer op een top zijn aanbeland. Overigens hebben wij er al eerder op gewezen dat investeringen van de gemeentelijke overheid zich dienen te richten op een verdere differentiatie van het economisch draagvlak, zodat we minder meewieberen met de conjuncturele schommelingen, zoals nu wel gebeurt door steun aan conjunctuurgevoelige sectoren. De SP zou zich graag aansluiten bij het college, waar het zich uitspreekt voor het versterken van de plattelandseconomie. Ware het niet dat in de praktijk steeds blijkt dat het college daarbij kiest voor grootschaligheid en aansluit bij de voor de gemiddelde boeren heilloze weg van internationale concurrentie in een zich sterk liberaliserende markt. Grootschaligheid en intensivering betekenen in de praktijk dat kleinere boerenbedrijven het loodje leggen of met de inschakeling van illegale en vooral goedkope Polen hun bestaan nog wat proberen te verlengen, dat het beheer van het landschap in het gedrang komt, dat het sociale leven op het platteland naar de knoppen gaat, dat dierenwelzijn, milieu en voedselveiligheid de dupe zijn. Deze ontwikkelingen moeten gestopt worden. De SP zou graag – liefst samen met het college – willen zoeken naar alternatieve wegen die de plattelandseconomie ècht versterken. Boerengezinnen moeten met eerlijk, fatsoenlijk werken een eerlijk, fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen.
In dat kader stelt de SP voor de verschillende ontwikkelingsmogelijkheden op een rijtje te zetten en vervolgens daarin keuzes te maken. Daarbij doelen we zowel op de ontwikkeling die zich richt op grootschaligheid en globalisering, als op de ontwikkeling gebaseerd op voedselproductie voor de regio op basis van kleinschaligheid, waarbij ook kleinere boeren overlevingskansen hebben en de consequenties die deze twee opties hebben voor het platteland. Is het college daartoe bereid?

Het college kiest voor het afstoten van verantwoordelijkheden. Behartiging van voor de gemeenschap belangrijke zaken – eens de reden om tot overheidsvorming te komen – worden volgens de plannen van dit college nog weer verder overgelaten aan het particuliere initiatief. Daarmee geeft het college zichzelf een brevet van onvermogen. Kennelijk is het college niet in staat die zaken zelf fatsoenlijk te organiseren. Het wordt er voor de burgers alleen maar duurder door. Herijking van de verantwoordelijkheden noemt het college dat. Ons inziens een zwaktebod. Maar B&W moet zich wel realiseren dat een overheid die zichzelf opheft, een overheid die niet solidair is met de mensen, niet van diezelfde mensen mag verwachten dat ze nog loyaal zijn aan die overheid.
En nu we het toch hebben over particulier initiatief. Het lijkt er sterk op dat het college van plan is de Kasteelse Bossen ook in handen te spelen van ondernemers. Dit punt is al eens eerder hier in de raad aan de orde geweest. De toenmalige Horster raad heeft in het verleden uitgesproken dat dit gebied vrij toegankelijk dient te blijven voor de Horstenaren. Wat ons betreft blijft de gemeente die lijn volgen.
Vandaar dat wij de raad via een motie om een uitspraak vragen.

Op het gebied van Welzijn – zo belangrijk voor de leefbaarheid van onze gemeenschap - kiest het college voor verdere afbraak. Deels gedwongen door de snoeiende rijksoverheid, deels opgedrongen door diezelfde rijksoverheid in de vorm van nieuwe wetgeving. Wat dat laatste betreft denken wij aan de Wet Werk en Bijstand. Met die wet worden burgers die te maken hebben en krijgen met de economische malaise, geconfronteerd met een aftakeling van een hoog beschavingsgoed, ons op solidariteit gefundeerde sociale stelsel. Als SP wachten wij de concrete voorstellen van B&W op dit punt af. Eén van die voorstellen in dit kader – met betrekking tot het reïntegratiebeleid - hebben we inmiddels ontvangen. Binnenkort wordt dat voorstel in commissie en raad behandeld. Voor ons is duidelijk dat wij met concrete aanvullende voorstellen, in de vorm van amendementen, zullen komen. Wij achten het onze plicht – als volksvertegenwoordigers – ook de belangen te behartigen van de mensen die – vaak buiten hun eigen schuld – de hardste klappen krijgen te verduren van de economische neergang en daar juist de minste weerstand tegen kunnen bieden.

Wat betreft de gezondheidszorg vragen wij ons af wat het college bedoelt met het beperken van de afname van GGD-producten. Om welke producten gaat het dan? Betreft het een herschikking van middelen of gaat het om een ordinaire bezuiniging? Vanaf september hebben we als commissie gediscussieerd over zaken als het schoolzwemmen en het stopzetten van de subsidie aan de Volksuniversiteit Venray. Toen al hebben we ons verbaasd over de rücksichtslosheid en het gemak waarmee het college snijdt in deze, reeds verworven zaken.

Een ander voorbeeld zijn de voorzieningen voor jongeren. Op de bezuinigingslijst staan de 'kadernota jeugdbeleid', de JOP, de Joho, en het onderzoek en de realisatie van voorzieningen voor de jongeren in Broekhuizen! In hoeverre hebben jongeren echt prioriteit in deze gemeente? We hebben de afgelopen jaren gezien dat er problemen zijn geweest rondom De Vlies, met jongeren in Broekhuizen en de realisatie van voorzieningen aldaar. Verder zien we dat sinds het verdwijnen van de JOP in Horst-Centrum jongeren overal in Horst rondhangen, omdat 'hun' plek is opgeslokt tijdens de verbouw van het gemeentehuis. In de Burap staat dat er bij honorering pas in 2007 kan worden gestart met de realisatie van een JOP, skatebaan en speelveld. Doelt u hier op een vervangende voorziening voor de JOP in Horst-centrum? Vindt u ook niet dat het ontbreken van een constructief jeugdbeleid noopt tot betere en adequate voorzieningen voor jongeren, met als randvoorwaarde een kadernota jeugdbeleid? Volgens de SP moeten in deze nota ook de taken van de jongerencentra kritisch bekeken worden, om zo te komen tot een duidelijke formulering van de taken van een jongerencentrum.

Wat betreft het wonen heeft de SP afgelopen zomer nog een concreet voorstel ingediend voor meer woningbouw voor jongeren in het pand Mooren. Het antwoord van het college was dat de situatie toentertijd nog te prematuur was. Nu is – via onderzoek – bevestigd dat er te weinig voorzieningen voor jongerenhuisvesting is. En uit datzelfde onderzoek blijkt wat de SP al jaren aangeeft: er is een groot tekort aan betaalbare huurwoningen. Het is een schande dat daar nu pas echt aandacht voor is. In ieder geval moet sloop en verkoop van huurwoningen in deze situatie absoluut voorkomen worden.
Hoe denkt het college hierover?

Op bestuurlijk gebied kiest het college voor regellichtheid. In principe kan het college de SP
– als het gaat om het afschaffen van bureaucratie - aan haar zijde vinden. Maar dan wel onder specifieke voorwaarden. Een van de belangrijkste taken van de overheid is juist te reguleren om de belangen van iedereen veilig te stellen zodat niet het recht van de sterkste geldt, maar rechtvaardigheid bovenaan blijft staan. Regulering met als doel de gezondheid en veiligheid van burgers te beschermen. Regulering met als doel het maatschappelijk verkeer in goede banen te leiden. Regels afschaffen als doel op zich moeten we afwijzen. Onnodige regels, "dor hout kappen", zoals het college dat noemt, is goed. Maar kappen om het kappen moeten we kappen! Misschien is het goed om eens met elkaar de criteria te noemen, op basis waarvan regelgeving afgeschaft of vereenvoudigd moet worden. Wat overblijft, moet feitelijk handhaafbaar zijn en we moeten er – ook politiek – voor kiezen die handhaving te betalen. Want in de praktijk gaat het niet alleen om de regels zelf, maar vooral ook over hoe we ze uitvoeren. Hebben we er voldoende geld voor over, in de vorm van middelen en personeel, om de regels die functie te geven, die we er mee bedoeld hebben? Of kijken we oppervlakkig en kappen we wat in potentie goed is, maar waar geen uitvoering aan gegeven wordt? Is het college bereid, voorafgaande aan concrete dereguleringsplannen, met de raad in discussie te gaan over de criteria en uitgangspunten met de hiervoor aangegeven gedachten als uitgangspunt?

In het kader van deregulering en handhaving zijn we erg benieuwd naar de nota "Integraal Horecabeleid". Daarover zijn voorafgaande aan deze beschouwingen door D'66 en de VVD vragen gesteld die u inhoudelijk niet wilt beantwoorden. Hier doet zich weer het inmiddels bekende patroon voor dat het college de raad geen inhoudelijke informatie wil verstrekken, die het de raad mogelijk maakt al in het vroegste stadium kaders te stellen. Mevrouw Dings deed dat ook al een aantal keren ten aanzien van het communicatiebeleid en met betrekking tot de onderwijsinnovatiegelden en het schoolzwemmen. Het dualisme, zo mogen we langzaam aan gaan concluderen, heeft op het gebied van communicatie in ieder geval geen vooruitgang gebracht. Is het college bereid alsnog de informatie te verstrekken over de knelpunten in het horecabeleid en wie er bij de inventarisatie van die knelpunten betrokken zijn?

Op personeelsbeleid kiest het college ook vóór het overmatig veel inschakelen van dure externe bureaus en vóór bezuinigen op vast personeel. Maar bezuinigen op personeel heeft als logische consequentie dat de dienstverlening er op achteruit gaat. En die was, zo is bij eerdere onderzoeken op dit gebied, toch al niet zo best. Terwijl we het juist voor wat die dienstverlening betreft toch over een kernactiviteit van de gemeente hebben! En daar waar het college zèlf aangeeft dat bij een hoog ambitieniveau goed geschoold personeel noodzakelijk is, besluit ze toch juist daarop te snoeien in de vorm van een lager scholingsbudget. De SP wenst een personeelsbezetting die op maat is gesneden. Op de maat van Horst aan de Maas. Is het college bereid een maximale inspanning te verrichten om alsnog de eerdere besluiten in zake het scholingsbudget gestand te doen? En kan het college garanderen dat de dienstverlening in kwaliteit niet achteruit gaat en – op termijn – zelfs verbeterd wordt ten opzichte van de eerder geconstateerde knelpunten op dit gebied?

Op financieel gebied kiest B&W er voor de effecten van het bezuinigingsbeleid van het rijk door te schuiven. Waarom ligt B&W niet dwars op de stoep voor het Torentje van Balkenende? Geen woord over de bezuinigingen van het kabinet op het platteland en de middelgrote steden van zo'n slordige € 850 miljoen op het gemeentefonds en bezuinigingen van enkele honderden miljoenen op specifieke uitkeringen. Van hetzelfde laken een pak bij de plannen van de rijksoverheid op het gebied van de Sociale Wetgeving: de negatieve effecten worden doorgeschoven naar de mensen die toch al het hardst getroffen worden door de maatregelen, bijstandsgerechtigden en mensen met een handicap Wat betreft de efficiencykorting van 3,5%: de kaasschaaf wordt dus weer gehanteerd. Het gevolg: brandende pijn! Toen bij een eerdere begrotingsbespreking D'66 met zulk een voorstel kwam, hebben we dat – samen met de PvdA – afgewezen. De SP blijft dat consequent afwijzen.

Wat de SP betreft zijn onze keuzes bekend. Wij kiezen uitdrukkelijk voor instandhouding van de leefbaarheid voor de burgers van Horst aan de Maas. Dat betekent concreet dat we niet bezuinigen op onderhoud van wegen en groen, dat we niet bezuinigen op onderhoud van accommodaties, dat we niet meer geld gaan vragen aan de gebruikers van WVG en CVV (en dan met name de groep gehandicapten, jongeren en senioren) dat we de huur voor het gebruik van accommodaties door de verenigingen niet verhogen, dat we de Volksuniversiteit niet op een houtje laten bijten, dat we het schoolzwemmen niet afschaffen, dat we het hele bedrag voor onderwijsinnovatie doorsluizen en dat we eindelijk eens uitvoering geven aan een toereikend openbaar verlichtingsbeleid.

Om die keuzes financieel waar te kunnen maken, zullen we elders geld moeten zien te vinden. Wij kiezen voor andere bezuinigingen. Concreet denken wij daarbij aan het stoppen van projecten als Floriade; de westtangent - die wat ons betreft volledig geïntegreerd dient te worden in de nieuwe wijk Afhang; Californië; de Peelbergen; de bijdrage aan het maatschappelijk werk van de kerken (i.v.m. de scheiding van kerk en staat); de promotiebudgetten, het rioolgemaal voor Holco, dat Holco naar ons inzicht geheel zelf dient te betalen; de plannen voor de ondergrondse parkeerplaatsen en de parkeerplaatsen op het voormalige ANCO-terrein; bezuinigingen op het RIO door als gemeente meer zelf te doen; het stoppen van de bijdragen aan de economische pot van Noord-Limburg (zeker als die straks ondergebracht wordt in een NV) en tenslotte mogen we ons ook afvragen of we wel zo veel geld moeten besteden aan de reconstructie nu die – naar ons idee – niet die resultaten oplevert die wij er van verwachtten! Indien uitdrukkelijk voor deze SP-lijn gekozen wordt – dus vóór leefbaarheid – en we zouden nog onvoldoende geld hebben ter financiering van deze zaken, dan is de SP bereid in te stemmen met verhoging van de belastingen. Dan krijgen burgers waar voor hun geld. Overigens dienen dan ook die belastingen geheven te worden op een rechtvaardige manier. In het verleden hebben we daar al concrete voorstellen voor ingediend waar we op dit moment graag naar verwijzen.

Wat de concrete belastingvoorstellen betreft: nu de verhoging van de OZB bedoeld is om het ambitieniveau van B&W ten aanzien van allerlei prestigeprojecten waar te maken, wijzen wij die categorisch af. Door – wat ons betreft - de afvalstoffenheffing, net als het rioolrecht, op te nemen in de OZB, kan een eerlijker verdeling van de lasten bereikt worden.

Tenslotte meneer de voorzitter, is de SP van mening dat, waar het gaat om het scheppen van financiële ruimte, voor incidentele posten ruimer gebruik gemaakt kan worden van de reserves van de gemeente. Daar komen we straks bij het vierde agendapunt nog op terug.